Dịch tả lợn châu Phi đang lan rộng, đe dọa nghiêm trọng đến ngành chăn nuôi và an toàn thực phẩm. Trước thực trạng thịt lợn bệnh có thể len lỏi vào bếp ăn gia đình, nhiều người băn khoăn không biết làm thế nào để nhận biết và bảo vệ sức khỏe.
Ở phần này Thái Bình Dương sẽ hướng dẫn chi tiết cách phân biệt thịt lợn nhiễm dịch tả Châu Phi và giải thích những rủi ro tiềm ẩn khi tiêu thụ, giúp bạn an tâm hơn khi chọn thực phẩm cho bữa ăn hằng ngày.
Cách nhận biết thịt lợn bị dịch tả Châu Phi
1. Triệu chứng bên ngoài trên lợn sống
Lợn mắc dịch tả châu Phi thường xuất hiện các nốt xuất huyết nhỏ dưới da, rõ rệt ở vành tai, bốn chân, bụng và ngực. Những vùng da này chuyển sang tím hoặc xanh nhạt, khác hẳn so với lợn khỏe mạnh. Thường lợn bệnh cũng có biểu hiện yếu ớt, biếng ăn và khó đứng vững, là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ nhiễm virus ASF.

2. Dấu hiệu thịt lợn bị nhiễm
Khi quan sát thịt lợn từ lợn bệnh, dễ nhận thấy màu sắc bất thường, bao gồm nâu, xám, đỏ thâm hoặc xanh nhạt, phần mỡ không sáng và niêm mạc phủ dịch hoặc máu lạ. Thớ thịt nhão, không chắc, bề mặt có thể rỉ dịch hoặc nhờn, khác hẳn với độ đàn hồi tự nhiên của thịt tươi. Đây là những tín hiệu cảnh báo thịt đã bị nhiễm mầm bệnh hoặc vi sinh vật nguy hiểm.
3. Quan sát khi mổ lợn
Trong quá trình mổ, người ta có thể phát hiện dịch lẫn máu trong khoang bụng và ngực, kèm theo nội tạng xuất huyết rõ rệt. Phổi không xẹp, thận xuất huyết, ruột tắc nghẽn và chứa máu, dạ dày có thể loét niêm mạc, lá lách phình to. Khí quản thường có máu lẫn bọt, hạch bạch huyết sưng to, tất cả đều là dấu hiệu điển hình của ASF.
4. Cảm nhận trực tiếp thịt lợn
Khi chạm tay vào, thịt có thể mất độ đàn hồi, dễ bị nhũn và rỉ dịch. Nếu nấu, nước thịt có xu hướng đục, không nổi váng mỡ lớn trên bề mặt và mùi không thơm, thậm chí có mùi hôi tanh nhẹ, trái ngược hoàn toàn với thịt tươi bình thường.
Lưu ý: Người tiêu dùng nên ưu tiên mua thịt từ các cơ sở uy tín, như siêu thị hoặc cửa hàng chuyên cung cấp thịt sạch, tránh các điểm bán không rõ nguồn gốc, thịt chết hoặc thịt tẩm hóa chất. Khi phát hiện thịt nghi nhiễm, cần thông báo ngay cho cơ quan chức năng để xử lý kịp thời, ngăn chặn nguy cơ lây lan virus và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Những nguy cơ tiềm ẩn khi ăn thịt lợn bị dịch tả Châu Phi
Mặc dù virus dịch tả lợn châu Phi (ASF) không lây sang người, nhưng thịt lợn nhiễm bệnh vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe do có thể chứa vi khuẩn, ký sinh trùng và độc tố. Việc ăn phải thịt này, đặc biệt là chưa được nấu chín kỹ, có thể dẫn đến các vấn đề sau:
1. Ngộ độc thực phẩm
Thịt lợn nhiễm bệnh là môi trường thuận lợi cho các vi khuẩn gây bệnh như Salmonella, E. coli hay Listeria phát triển mạnh. Khi tiêu thụ, người dùng có thể gặp các triệu chứng:
- Tiêu chảy liên tục
- Nôn mửa
- Sốt cao
- Đau bụng dữ dội
Nhóm đối tượng dễ gặp biến chứng nặng nhất là trẻ nhỏ, người cao tuổi và phụ nữ mang thai.

2. Nhiễm ký sinh trùng
Nếu thịt lợn bệnh không được nấu chín hoàn toàn, người tiêu dùng có thể bị giun xoắn, sán dây xâm nhập. Ký sinh trùng này có thể gây:
- Tổn thương cơ và mô
- Ảnh hưởng mắt, thần kinh
- Trong trường hợp nặng, tấn công hệ thần kinh trung ương
3. Nhiễm khuẩn huyết
Trong những trường hợp nghiêm trọng, ăn thịt lợn chết hoặc ôi thiu có thể dẫn đến sốc nhiễm trùng máu. Biểu hiện gồm:
- Huyết áp tụt
- Sốt cao kéo dài
- Nguy cơ tử vong nếu không được điều trị kịp thời

4. Tiềm ẩn độc tố
Thịt lợn chết hoặc bị ôi thiu có thể sinh ra các độc tố như histamine, endotoxin hay mycotoxin, rất khó bị loại bỏ ngay cả khi nấu chín ở nhiệt độ cao. Khi tiếp xúc lâu dài hoặc ăn phải, các độc tố này có thể:
- Gây tổn thương gan, thận
- Ảnh hưởng hệ miễn dịch
- Tăng nguy cơ ung thư
Đặc biệt, thịt chứa độc tố thường không có dấu hiệu màu sắc hay mùi vị khác thường, khiến người tiêu dùng dễ chủ quan.
Lời khuyên cho người tiêu dùng
- Mua thịt có nguồn gốc rõ ràng: Chọn thịt heo từ các cửa hàng uy tín, siêu thị hoặc cơ sở kinh doanh có tem, nhãn kiểm dịch đầy đủ. Việc này giúp đảm bảo sản phẩm đã được kiểm tra an toàn trước khi đến tay người tiêu dùng.
- Nấu chín kỹ: Luộc, xào, nướng thịt ở nhiệt độ trên 75°C để tiêu diệt virus dịch tả lợn châu Phi, vi khuẩn Salmonella, E.coli, ký sinh trùng và các mầm bệnh tiềm ẩn khác. Đây là bước quan trọng nhất để bảo vệ sức khỏe.
- Tránh mua thịt giá rẻ bất thường: Cảnh giác với những loại thịt không rõ nguồn gốc, bày bán tràn lan, có giá rẻ hơn nhiều so với thị trường. Thịt giá quá thấp thường tiềm ẩn nguy cơ nhiễm bệnh hoặc kém chất lượng.
- Xử lý và bảo quản đúng cách: Sử dụng dao, thớt riêng biệt cho thịt sống và chín. Vệ sinh dụng cụ nấu ăn, tay và bề mặt chế biến sạch sẽ để tránh lây nhiễm chéo. Bảo quản thịt trong tủ lạnh từ 0–4°C để hạn chế vi khuẩn phát triển.
- Theo dõi sức khỏe: Nếu nghi ngờ ăn phải thịt không rõ nguồn gốc hoặc thịt nghi nhiễm bệnh, cần quan sát các biểu hiện bất thường như đau bụng, tiêu chảy, sốt và đến ngay cơ sở y tế để được khám và xử lý kịp thời.

Sau khi đã tìm hiểu về các dấu hiệu nhận biết thịt lợn bị dịch tả Châu Phi và những nguy cơ tiềm ẩn, hy vọng bạn đã trang bị cho mình những kiến thức cần thiết. Hãy luôn là người tiêu dùng thông thái, kiểm tra kỹ lưỡng nguồn gốc và chất lượng thịt trước khi mua. Việc nói không với thịt không rõ nguồn gốc không chỉ bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình mà còn góp phần đẩy lùi dịch bệnh, mang lại sự an toàn cho cộng đồng.

Phó phòng Marketing
Thạc Sĩ, Bác Sĩ Thú Y (Trường Nông Lâm TP.HCM), Có hơn 6 năm kinh nghiệm trong ngành chăn nuôi