Quy trình nuôi dưỡng và chăm sóc heo thịt là một quá trình quan trọng đối với người chăn nuôi heo tại nước ta. Mục tiêu chính là đảm bảo heo đạt trọng lượng lý tưởng trong khoảng thời gian từ 5 đến 6 tháng, khi chúng có trọng lượng từ 95 đến 105 kg. Đây là giai đoạn mà phẩm chất thịt của heo đạt đỉnh điểm, và cũng là lúc hiệu quả của việc cung cấp thức ăn bắt đầu giảm đi. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng heo ở trọng lượng này thường có xu hướng tích lũy nhiều mỡ, và việc tiếp tục nuôi chúng có thể không mang lại lợi nhuận.
Người chăn nuôi luôn có mong muốn làm cho heo phát triển nhanh chóng, tiêu thụ ít thức ăn, và đảm bảo phẩm chất thịt tốt. Để đạt được những mục tiêu này, quy trình nuôi dưỡng và chăm sóc heo thịt cần được thực hiện một cách kỹ lưỡng và đúng kỹ thuật
Yếu tố về Dinh dưỡng
Dinh dưỡng là một khía cạnh quan trọng trong quy trình nuôi dưỡng và chăm sóc heo thịt. Thời gian nuôi heo thịt thường được chia thành hai giai đoạn, và mỗi giai đoạn đòi hỏi các tiêu chuẩn dinh dưỡng riêng biệt.
Giai đoạn 1
Trong giai đoạn này, heo thịt được nuôi từ 70 đến 130 ngày tuổi và có trọng lượng trung bình từ 20 đến 60 kg. Đây là giai đoạn quan trọng cho sự phát triển của hệ xương, hệ cơ, và hệ thần kinh của heo. Do đó, khẩu phần dinh dưỡng cần phải giàu protein, khoáng chất, và vitamin để thúc đẩy sự phát triển về chiều dài và chiều cao của cơ thể. Thiếu dưỡng chất trong giai đoạn này có thể gây ra các vấn đề như khung xương kém phát triển, cơ bắp yếu, và heo có thể trở nên ngắn và gầy do mất điểm.
Tuy nhiên, cũng cần tránh dư thừa dưỡng chất, vì sẽ tăng chi phí nuôi dưỡng và gây hại cho môi trường. Việc cung cấp quá nhiều protein có thể gây ra sự đào thải ure gây hại cho môi trường, và có thể dẫn đến viêm khớp ở heo. Do đó, nên cân nhắc cung cấp khẩu phần dinh dưỡng có từ 17 đến 18% protein thô và giá trị khẩu phần từ 3100 đến 3250 Kcal.
Đặt mua thiết bị nuôi heo con
Giai đoạn 2
Giai đoạn này diễn ra từ 131 đến 165 ngày tuổi, khi trọng lượng trung bình của heo thịt là từ 61 đến 105 kg. Trong giai đoạn này, heo thường tích lũy mỡ vào các sợi cơ và mô liên kết, dẫn đến sự phát triển theo chiều ngang và sự tăng cân của chúng. Do đó, heo cần nhiều glucid và lipid hơn so với giai đoạn 1, trong khi nhu cầu về protein, khoáng chất, và vitamin ít hơn.
Tuy nhiên, cần tránh việc cung cấp dư thừa dưỡng chất, vì điều này chỉ làm tăng chi phí thức ăn và gây tăng lượng mỡ. Nếu thiếu dưỡng chất, heo có thể trở nên gầy, cơ bắp cứng, thịt màu nhạt và không hấp dẫn cho người tiêu dùng. Trong giai đoạn này, người chăn nuôi nên sử dụng thức ăn có khẩu phần protein thô từ 14 đến 16% và giá trị khẩu phần từ 3000 đến 3100 Kcal.
Kỹ thuật nuôi heo thịt theo hai giai đoạn này thường được áp dụng cho các giống heo ngoại có khả năng tăng trưởng nhanh và có tỷ lệ nạc cao, như Landrace, Hampshire, hoặc heo lai F2 với tỷ lệ máu ngoại trên 75%. Điều này thường thực hiện tại các cơ sở chăn nuôi tập trung, có trình độ thâm canh cao, và đòi hỏi cân đối chế độ dinh dưỡng với các axít amin và axít béo không no mạch dài.
Phẩm chất của thức ăn đóng vai trò quan trọng trong phẩm chất thịt của heo khi được giết mổ. Sử dụng thức ăn chứa nhiều chất béo xấu có thể gây ra thịt béo, dễ hóa lỏng và chảy dầu khi lưu trữ lạnh trong thời gian dài. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng thịt mà còn tạo mùi tanh không được người tiêu dùng ưa chuộng.
Kỹ thuật cho heo thịt ăn
Kỹ thuật cho heo thịt ăn là một khía cạnh quan trọng trong việc quản lý nuôi dưỡng và chăm sóc chúng. Dưới đây là một số chi tiết và đầy đủ hơn về kỹ thuật cho ăn heo thịt:
1. Số lượng thức ăn:
Dựa trên thông tin được trình bày về dinh dưỡng ở phần trước, cơ thể của heo thịt trải qua hai giai đoạn phát triển khác nhau. Trong giai đoạn đầu, cơ thể của heo phát triển số lượng tế bào cơ, trong khi giai đoạn sau, phát triển kích thước của tế bào. Do đó, trong giai đoạn đầu, cần cho phép heo ăn thức ăn theo nhu cầu để giúp tối đa hóa phát triển số lượng tế bào. Trong giai đoạn sau, cần kiểm soát việc ăn để hạn chế sự tích lũy tế bào mỡ. Quá trình này có thể giúp giảm chi phí nuôi dưỡng cho đàn heo thịt và tăng tỷ lệ nạc trong thịt của chúng.
2. Cách cho ăn
Bố trí máng ăn: Hãy đảm bảo rằng máng ăn được bố trí đủ để phục vụ toàn bộ số lượng heo trong đàn, nhằm hạn chế sự không đồng đều trong việc tiếp cận thức ăn. Điều này có thể giúp đảm bảo rằng mọi con heo có cơ hội truy cập vào thức ăn một cách công bằng.
Phân chia thức ăn: Chia thức ăn thành nhiều bữa trong ngày để tăng hiệu suất sử dụng thức ăn. Việc cho heo ăn theo giờ có thể thúc đẩy phản xạ ăn của chúng và tối ưu hóa quá trình tiêu hóa.
Theo dõi sức khỏe và khẩu phần: Trong quá trình cho ăn, cần theo dõi sự tiêu thụ thức ăn của từng con heo trong chuồng. Điều này giúp phát hiện sớm bất kỳ vấn đề về sức khỏe hoặc vấn đề ăn uống đối với các con heo cá nhân. Ngoài ra, đảm bảo rằng thức ăn được cung cấp chứa đủ dinh dưỡng và không bị nhiễm độc tố từ nấm mốc.
3. Nước uống
Nước uống đóng một vai trò quan trọng trong quy trình nuôi dưỡng của heo thịt. Nước cần phải luôn sạch sẽ và sẵn sàng để đảm bảo heo có thể tiếp tục sử dụng nước một cách đủ đạt và không gặp khó khăn về nguồn nước. Điều này giúp duy trì tình trạng sức khỏe tốt cho đàn heo và đảm bảo hiệu quả của quá trình nuôi dưỡng và tăng trọng của chúng.
Kỹ thuật chăm sóc heo thịt
1. Phân lô và Phân đàn
Sau khi heo con đã được cai sữa, quá trình phân lô và phân đàn trở thành một phần quan trọng trong quy trình chăm sóc và nuôi dưỡng chúng. Dưới đây là một bản mô tả chi tiết và đầy đủ hơn về quá trình này, và các nguyên tắc cần tuân theo:
Ghép đàn và phòng tránh xung đột:
Trong quá trình ghép đàn, cần tránh để heo phân biệt đàn và tạo ra xung đột trong nhóm. Xung đột có thể gây ra tình trạng cắn xé và thương tổn sức khỏe của heo.
Mật độ nuôi thích hợp:
Để đảm bảo sự thoải mái và phát triển tối ưu, mật độ nuôi phải được quản lý chính xác. Các chỉ số mật độ nuôi thích hợp cho các phân khúc trọng lượng heo như sau:
- Từ 10 đến 35 kg: 0,4 – 0,5 m2/con.
- Từ 35 đến 100 kg: 0,8 m2/con.
Tách riêng giới tính:
Rất quan trọng là nên nuôi tách riêng heo thịt đực và heo thịt cái, đặc biệt từ khi chúng đạt trọng lượng khoảng 50 kg trở lên. Giới tính của heo có tác động đáng kể đến tăng trọng và yếu tố dinh dưỡng cần thiết.
Sự khác biệt giữa heo đực và heo cái:
Có nhiều điểm khác biệt cơ bản về dinh dưỡng giữa heo đực và heo cái:
- Khả năng tăng trưởng cơ của heo đực thường cao hơn so với heo cái.
- Heo đực cần nhiều protein và axit amin hơn trong giai đoạn từ 50 đến 90 kg.
- Heo cái thường được cho ăn tự do cho đến khi đạt trọng lượng 40-45 kg, trong khi heo đực có thể ăn tự do cho đến trọng lượng 55-60 kg, sau đó cần nuôi tách riêng với mức năng lượng hạn chế khác nhau.
- Khẩu phần của heo đực cần nhiều lysine hơn so với heo cái.
Quá trình phân lô và phân đàn không chỉ giúp duy trì sự thoải mái cho heo mà còn giúp tối ưu hóa hiệu quả nuôi dưỡng và phát triển của chúng.
2. Chuồng Trại và Vệ Sinh
Quản lý đàn heo không chỉ liên quan đến dinh dưỡng và chăm sóc, mà còn liên quan đến thiết kế và quản lý chuồng trại. Dưới đây là một mô tả chi tiết và đầy đủ hơn về các khía cạnh quan trọng của việc quản lý chuồng trại và vệ sinh:
Thiết kế chuồng trại:
Nên thiết kế chuồng heo thịt sao cho thoáng mát và có sự lưu chuyển không khí. Vận tốc gió trung bình từ 0,5 đến 1m/giây là lý tưởng. Nếu sử dụng quạt hút để thông gió, cần điều chỉnh vận tốc phù hợp cho từng mùa, để tránh ngột ngạt trong chuồng. Đồng thời, cần đề phòng mất điện hoặc quạt ngừng hoạt động, gây nguy cơ cho đàn heo bị ngộp.
Nền chuồng và thoát nước:
Nền chuồng luôn phải được duy trì khô ráo và có độ dốc thoát nước tốt. Tránh tạo điều kiện trơn trợt hoặc gồ ghề trong khu vực nuôi, và hạn chế chất thải tích tụ trong chuồng.
Hướng chuồng trại:
Trục dọc của dãy chuồng nên được thiết kế theo hướng đông bắc tây nam để tránh ánh nắng mặt trời và mưa tạt gió lùa. Nên có khu vực phơi nắng chiếm khoảng 2/3 diện tích trên chuồng. Sân nắng không chỉ cung cấp vitamin D cho heo mà còn giúp sưởi ấm và sát trùng bằng tia tử ngoại.
Tắm heo:
Hiện nay, các trại nuôi heo chất lượng cao thường chỉ tắm heo khi cần thiết thực sự. Tắm heo có thể làm cho heo tăng độ dày của lớp mỡ lưng (đây là phản ứng của heo để bảo vệ khỏi nước lạnh). Điều này làm cho heo tiêu tốn nhiều năng lượng hơn và làm mất điểm về tỉ lệ nạc của thịt. Hơn nữa, tắm heo cũng có thể làm cho những con heo yếu dễ nhiễm bệnh.
Cây che bóng mát:
Xung quanh chuồng nên trồng cây che mát. Mặc dù cây che mát có lợi cho heo vào ban ngày, nhưng vào ban đêm, nếu không có gió hoặc không khí động, cây có thể tạo ra CO2, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và tăng trưởng của heo.
Vệ sinh và sát trùng:
Tổ chức vệ sinh và sát trùng chuồng trại là một phần quan trọng trong quy trình nuôi dưỡng. Điều này đảm bảo môi trường nuôi dưỡng luôn sạch sẽ và không gây nguy cơ lây nhiễm cho đàn heo.
Việc quản lý chuồng trại và vệ sinh đòi hỏi sự chú tâm và chăm sóc đặc biệt để đảm bảo môi trường nuôi dưỡng là lý tưởng cho sự phát triển và sức khỏe của đàn heo.
Đặt mua sản phẩm thiết bị chăn nuôi heo
Phó phòng Marketing
Thạc Sĩ, Bác Sĩ Thú Y (Trường Nông Lâm TP.HCM), Có hơn 6 năm kinh nghiệm trong ngành chăn nuôi