Gà móng đỏ: nguồn gốc, đặc điểm và kỹ thuật chăm sóc

Gà Móng Đỏ là một giống gà thuần Việt quý hiếm. Theo tài liệu tham khảo, Gà Móng Đỏ có nguồn gốc từ bản Mông, xã Tiền Phong, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Đây là loại gà có giá trị, được săn lùng và bảo tồn vì chất lượng thịt tuyệt hảo, chân khỏe và tốc độ sinh trưởng nhanh.

Gà móng đỏ là gà gì?

Tên gọi này bắt nguồn từ việc gà móng đỏ xuất xứ từ làng cổ Móng, nay là xã Tiên Sơn, thị xã Duy Tiên.

May mắn là đến nay, giống thuần chủng vẫn được bảo tồn nguyên vẹn.

Để có được thành quả giữ gìn đến ngày hôm nay, đó là cả một quá trình nỗ lực của người dân nơi đây. Nghiêm ngặt từ khu vực chăn nuôi khép kín đến việc lựa chọn gà trống, gà mái chuẩn để lai tạo. Xã có trên 90% hộ nuôi gà móng, theo thống kê tính đến năm 2021, số lượng lên đến hơn năm mươi ngàn con bao gồm cả gà đẻ và gà thịt cung cấp cho thị trường.

Gia đình ông Xưởng có thâm niên nuôi gà móng đã 30 năm. Hiện nay, gia đình ông nuôi trên 200 con gồm cả gà đẻ và gà thịt. Mỗi năm cung cấp ra ngoài khoảng chín ngàn gà giống. Gà móng đỏ có gì đặc biệt khiến nó trở thành giống gà quý hiếm?

Giống gà móng đỏ quý không phải vì số lượng ít ỏi mà quý ở chỗ chất lượng thịt thơm ngon, thịt dai, tỷ lệ thịt cao và có sức đề kháng tốt với bệnh tật.

Đặc điểm của gà móng đỏ

Loại gà Tiên Phong này được đánh giá có chất lượng thịt thơm ngon, dai, da giòn và ít mỡ. Chúng có khả năng thích nghi tốt với thời tiết nắng nóng, lạnh, sức đề kháng tốt. Mặc dù vậy, bà con vẫn cần thực hiện đúng quy định tiêm phòng 10 lần cho mỗi lứa gà.

Thời gian nuôi gà Tiên Phong dài hơn so với các loại gà khác. Chi phí đầu tư nuôi khá cao trong khi giá bán gà thành phẩm chưa tương xứng.

Hiện nay có nhiều loại gà giống gà Tiên Phong nên rất khó để tìm được đầu ra cho giống gà đặc biệt này. Người có công phát hiện ra giống gà quý này chính là ông Hoàng Kinh Tôn ở thôn An Mông, Tiên Phong và ông đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn trao tặng Huy chương Vì sự nghiệp phát triển nông thôn năm 2004.

Gà Tiên Phong chỉ duy nhất xã Tiên Phong mới có thể nuôi tốt. Các vùng khác cũng đã mua gà giống và thử nuôi nhưng chỉ sau 2 – 3 lứa là đều chết hết. Viện chăn nuôi giám định chỉ có xã Tiên Phong là nơi lưu giữ nguồn gen tốt nhất. Tính đến năm 2013, toàn xã có hơn 95% số hộ nuôi gà, với khoảng 18.000 con mái đẻ. Hộ ít thì vài chục con, hộ nhiều hàng nghìn con.

Theo đánh giá của người dân địa phương, gà Tiên Phong khá dễ nuôi, chỉ ăn lúa, ngô, khoai, sắn nghiền. Sau khoảng 7 tháng nuôi, gà trống có thể nặng khoảng 3,5–4 kg, gà mái đạt trọng lượng 2,5–3 kg. Từ tháng 7 – 8, gà mái bắt đầu đẻ trứng. Sản lượng trứng đạt từ 200 – 230 quả/năm.

Thức ăn dành cho gà móng đỏ

Thông thường, gà ăn đa dạng thức ăn như thóc, gạo, ngô và cám công nghiệp. Tuy nhiên, khi nuôi gà thịt, việc tự chế biến thức ăn là lựa chọn tối ưu vì vừa tiết kiệm chi phí vừa đảm bảo chất lượng tốt hơn.

Nguồn gen của giống gà này ban đầu tốt và có khả năng chịu đựng cả thời tiết nóng và lạnh. Chúng cũng có khả năng ăn uống kham khổ và thích vận động, do đó thịt của chúng khá săn chắc.

Gà móng đỏ rất dễ chăm sóc, chế độ ăn chủ yếu gồm lúa, ngô và rau xanh, với rau xanh chiếm khoảng 30% trong khẩu phần. Do đó, tại các khu vực nuôi thả, người ta thường trồng cây xanh để tạo bóng mát cho gà.

Cây thầu dầu, dù không phải là cây tạo bóng mát, cũng được trồng rộng rãi để cung cấp rau xanh và sâu cho gà vì khả năng thu hút sâu bọ của nó.

Sức khỏe tốt giúp gà có khả năng kháng bệnh cao hơn, cả trước và sau khi tiêm vacxin. Để tăng sức đề kháng và hình thành kháng thể hiệu quả, cần bổ sung vitamin cho gà, đặc biệt trong mùa nắng, nên pha gluco KC vào nước cho gà uống đều.

Người dân vẫn nuôi gà với quy mô nhỏ lẻ. Tại xã, khoảng 80% hộ gia đình nuôi gà móng với số lượng từ 50 đến 70 con, trong khi một số ít còn lại chăn nuôi với quy mô trung bình, khoảng vài trăm con.

Hiện trạng nuôi gà móng tại Việt Nam hiện nay

Có một số hộ nuôi gà với số lượng lớn, lên tới hàng ngàn con. Những hộ chăn nuôi quy mô nhỏ hơn đã áp dụng kỹ thuật mới và tái tạo đàn từ ba trăm con giống.

Sau khi trừ đi các chi phí, mỗi hộ gia đình thu nhập khoảng năm đến sáu triệu đồng mỗi tháng. Các dự án hỗ trợ đã góp phần nâng cao thu nhập cho người dân. Kỹ thuật chăn nuôi đã được cải thiện, bao gồm việc sử dụng đệm lót sinh học và thực hiện tiêm phòng vacxin đầy đủ để phòng bệnh.

Gà móng đỏ bắt đầu đẻ trứng lần đầu khi đạt tám tháng tuổi, với sản lượng lên tới hai trăm quả mỗi năm. Trứng được bán với giá mười ngàn đồng mỗi quả, trong khi gà con sau ấp có giá tối thiểu là hai mươi lăm ngàn đồng mỗi con.

Gà móng đỏ có tính dễ nuôi, tỷ lệ đậu trứng đạt tới tám mươi phần trăm. Thịt của chúng thơm ngon, da giòn, ít mỡ, và phải nuôi ít nhất bảy tháng mới có thể xuất bán. Giá thịt khoảng một trăm năm mươi ngàn đồng mỗi kg cho lứa xuất bán hàng năm, trong khi gà nuôi từ hai đến ba năm có giá cao hơn, từ hai đến ba trăm ngàn đồng mỗi kg.

Hiện tại, việc kinh doanh vẫn chủ yếu diễn ra dưới hình thức bán lẻ và thông qua các thương nhân. Để thương hiệu gà móng đỏ có thể mở rộng, người nuôi cần giảm sự phụ thuộc của mình. Do đó, cần triển khai nhiều chương trình hỗ trợ phát triển liên kết chuỗi cũng như tìm kiếm thị trường hơn nữa.

Chế độ dinh dưỡng khi nuôi gà móng đỏ

Đây là những chia sẻ từ ông Thắm, người có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chăn nuôi gà móng đỏ.

Gà con sẽ được nuôi úm trong ba tuần nếu không có yếu tố nào tác động. Tuy nhiên, theo ông, do tốc độ phát triển chậm nên để đảm bảo an toàn cho gà, ông thường kéo dài thời gian nuôi úm.

Trong giai đoạn nhỏ, gà móng đỏ cần chế độ dinh dưỡng cân đối và đầy đủ, vì vậy ông chọn cám gà con làm thức ăn cho chúng. Ông cho ăn hai bữa trên hai bữa, nhấn mạnh rằng nước là yếu tố không thể thiếu nhưng cám có thể giảm bớt.

Mặc dù có thể gà ăn hết vào đêm nhưng ông vẫn cho chúng nhịn đến sáng hôm sau mà không gặp vấn đề gì. Điều này có nghĩa là cho ăn theo nhu cầu của gà, nhưng nước luôn phải đầy đủ.

Cám cho gà là loại cám công nghiệp, do đó rất cần nước; gà ăn thiếu nước sẽ gây hại cho sức khỏe. Sau một tháng, gà con sẽ được chuyển sang chế độ nuôi bán chăn thả.

Lúc này, hệ tiêu hóa của gà đã phát triển, ông Thắm sẽ bổ sung thêm các loại thức ăn khác như ngô nghiền, sắn, bã bia và rau củ có sẵn.

Thông thường, tỷ lệ cho ăn sẽ là một phần ba ngô, một phần ba thóc và một phần ba rau xanh, các loại phụ phẩm có thể thay đổi tùy theo mùa vụ. Chế độ ăn này sẽ duy trì cho đến khi gà đạt sáu tháng tuổi và tiếp tục cho gà thương phẩm đến khi xuất chuồng. Có thể sử dụng bã bia theo công thức cho gà.

Nếu như ngô và thóc có sẵn tại nhà thì chi phí trung bình chỉ khoảng sáu mươi lăm ngàn đồng cho mỗi ký.

Chế độ cho gà sinh sản

Chế độ dinh dưỡng cho gà sinh sản rất quan trọng để đảm bảo sự phát triển và năng suất của đàn gà. Đối với giống gà móng đỏ, từ tháng thứ sáu trở đi, bạn nên ngừng cho chúng ăn ngô nghiền và chuyển sang cám dành riêng cho gà đẻ. Cám gà đẻ cung cấp những chất dinh dưỡng cần thiết cho quá trình sinh sản, giúp cải thiện sức khỏe và khả năng đẻ trứng của gà.

Mỗi ngày, bạn nên chia thức ăn thành ba bữa khác nhau. Việc chia nhỏ khẩu phần ăn không chỉ giúp gà dễ dàng tiêu hóa mà còn giảm thiểu nguy cơ thực phẩm bị hư hại, từ đó đảm bảo gà có đủ dinh dưỡng trong suốt cả ngày. Ngoài ra, thỉnh thoảng cũng nên bổ sung men vi sinh và vitamin vào chế độ ăn uống của chúng để tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ hệ tiêu hóa.

Một điều quan trọng nữa là chú ý đến nguồn nước uống cho gà. Nếu cho gà uống nước bẩn hoặc ô nhiễm, chúng rất dễ mắc các bệnh liên quan đến đường ruột, điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của gà mà còn làm giảm năng suất đẻ trứng. .

Gà bình thường nếu móng bị đỏ là bệnh gì?

Hiện tượng gà bị đỏ móng chân có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Đầu tiên, việc nuôi dưỡng với số lượng lớn trong một không gian hẹp sẽ dẫn đến tình trạng đông đúc, gây ra xô xát và tổn thương cho móng chân của gà.

Thứ hai, khi gà gặp phải những vùng có màu sắc khác thường, đặc biệt là màu đỏ, những con khác sẽ có xu hướng mổ vào khu vực đó do bản năng tự nhiên của chúng.

Nguyên nhân thứ ba liên quan đến môi trường chăn thả. Nếu nơi chăn thả có nhiều đá, sỏi sắc nhọn, gà có thể bị thương khi bới tìm thức ăn.

Cuối cùng, nếu điều kiện sống thường xuyên ẩm ướt, lầy lội cũng có thể khiến gà mắc bệnh tương tự như đã đề cập ở trên.

Để khắc phục tình trạng này, cần tách những con gà bị ảnh hưởng ra khỏi đàn. Đồng thời, sử dụng dung dịch iodin 10% để bôi lên vùng chân bị đỏ hai lần mỗi ngày. Đối với toàn bộ đàn, nên bổ sung premix khoáng và vitamin A, D, E liên tục trong vòng mười ngày để cải thiện sức khỏe của chúng.

Trên đay là tất cả những kiến thức mà bà con cần nắm rõ về giống gà móng đỏ này sẽ được trình bày cụ thể. Dù đây là một giống gà địa phương, nhưng không phải lúc nào cũng có thể áp dụng nuôi trồng trên diện rộng ở nhiều khu vực khác nhau. Do đó, bà con cần phải suy nghĩ thận trọng trước khi quyết định nuôi giống gà này.

Giống gà móng đỏ mang đặc điểm đặc trưng của vùng quê và thường chỉ phù hợp với những điều kiện cụ thể. Vì vậy, nếu bà con muốn phát triển chăn nuôi loại gà này, cần tìm hiểu kỹ lưỡng về môi trường và nhu cầu chăm sóc của chúng. Việc lựa chọn nuôi giống gà phù hợp sẽ giúp bà con đạt được hiệu quả trong sản xuất và đảm bảo sức khỏe cho đàn gà.