Nuôi chim cu gáy sinh sản là một nhiệm vụ phức tạp đòi hỏi kiến thức về tính cách, thói quen sinh sản, cách ấp trứng và môi trường sống. Trong quá trình nuôi chim cu gáy, việc tạo môi trường sống thoải mái và an toàn cho chim sinh sản đóng vai trò quan trọng. Vì thế, việc thiết kế và xây dựng chuồng nuôi phải được chú ý đến.
Yêu cầu đối với chuồng nuôi cu gáy sinh sản
Kích thước và không gian
Chuồng cần đủ rộng và cao để cho cu gáy có không gian tự do di chuyển và sinh hoạt. Kích thước chuồng tối thiểu là 5-7 tấc chiều rộng và 8 tấc chiều cao. Đối với việc nuôi nhiều cặp cu gáy trong cùng một chuồng, cần chia ngăn riêng biệt để tránh xung đột.
Yên tĩnh và an toàn
Cu gáy là loài nhạy cảm và cần yên tĩnh, đặc biệt trong giai đoạn sinh sản. Chuồng cần được đặt ở nơi không có tiếng ồn và xa xa các loài động vật khác như chó, mèo. Rào kẽm gai chắc chắn cũng cần được lắp đặt để tránh sự phá hoại từ các loài vật nuôi khác.
Tổ đẻ và không gian sinh hoạt
Tổ đẻ cần đặt ở vị trí cao, rộng rãi và có đủ nơi cho cu gáy thể hiện hành vi xây tổ và nuôi con. Tổ càng cao, cu gáy sẽ càng thích và khả năng sinh sản cũng tốt hơn.
Xem thêm: Kỹ thuật nuôi cu gáy sinh sản hiệu quả, năng suất cao
Cách làm lồng đơn nuôi chim cu gáy
Các loại lồng đơn thường gặp
Có một số loại lồng đơn phổ biến được sử dụng để nuôi chim cu gáy, đặc biệt là cho những người nuôi với mục đích làm cảnh hoặc thu hoạch thịt và số lượng chim ít. Loại lồng này thường được thiết kế đơn giản và dễ dàng quản lý. Kích thước thông thường của lồng đơn là từ 16 đến 16,5 inch, và nó có thể chứa một con chim cu.
Có hai kiểu lồng đơn nuôi chim cu gáy mà người nuôi thường sử dụng:
Lồng hình ống hoặc hình cái trống:
Đây là một kiểu lồng hình trụ có thể được trang trí thành hình ống hoặc cái trống. Loại lồng này có hình dáng thẳng đứng và đôi khi có thể được treo lên để tiết kiệm không gian. Điều quan trọng là đảm bảo lồng đủ rộng để cu gáy có không gian tự do di chuyển và thoải mái.
Lồng hình oval hoặc lồng hình quả đào:
Loại lồng này có hình dáng hình oval hoặc hình quả đào, tạo một không gian bao quanh để cu gáy có thể vận động và đậu. Lồng hình oval thường có không gian rộng hơn so với lồng hình ống, giúp cu gáy có nhiều không gian hơn để bay và đáp ứng nhu cầu vận động tự nhiên của chúng.
Tùy thuộc vào mục đích và sở thích của người nuôi, họ có thể chọn loại lồng đơn phù hợp để tạo môi trường tốt nhất cho cu gáy trong quá trình nuôi và chăm sóc.
Cách làm lồng đơn nuôi chim cu gáy
Khi tiến hành xây dựng lồng đơn để nuôi chim cu gáy, bạn cần chuẩn bị các phần cơ bản sau:
Nang lồng
Đây còn được gọi là “song” của lồng, thường được làm từ tre, song mây hoặc dây leo. Nang tre có khả năng chống lại mối mọt và côn trùng hiệu quả, trong khi nang song mây mang tính chất khá cứng và độ bền cao. Sự lựa chọn về loại nang này sẽ phụ thuộc vào sự thuận tiện và tùy theo tình hình thực tế. Nang bằng dây leo thường ít phổ biến hơn do thiếu tính thẩm mỹ và độ bền so với nang tre hoặc nang song mây.
Cầu lồng
Cầu lồng là nơi chim cu gáy đậu và di chuyển trong lồng. Việc chọn kích thước cầu phù hợp với chiều cao của chân chim là rất quan trọng. Một lựa chọn phổ biến là loại cầu ba cạnh, còn được gọi là cầu chữ Z, vì cấu trúc của nó cho phép cu gáy thay đổi vị trí bám dễ dàng. Vật liệu thường được sử dụng để làm cầu là gỗ hoặc rễ cây cứng.
Hủ (cóng) chứa thức ăn
Hủ lồng dùng để chứa thức ăn cung cấp cho chim cu gáy. Đây là nơi để đặt các loại thức ăn như ngũ cốc, nước và khoáng chất để đảm bảo chim có đủ dưỡng chất cần thiết.
Ngoài ra, để tạo môi trường yên tĩnh và tách biệt cho chim cu gáy trong lồng, bạn nên bố trí thêm hai lớp màng vải. Để thực hiện điều này, bạn có thể dùng một tấm màng vải mỏng để trùm bên trong lồng và một tấm màng dày hơn để phủ bên ngoài. Việc này giúp giảm thiểu tiếng ồn và ảnh hưởng từ môi trường bên ngoài, giúp cho chim cu cảm thấy an toàn và yên tĩnh hơn trong lồng.
Cách làm chuồng nuôi cu gáy sinh sản
Khi nuôi chim cu gáy với mục đích sinh sản, việc xây dựng chuồng cho chim để đẻ và nghỉ ngơi trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Chuồng cho chim cu gáy nghỉ ngơi
Đối với người nuôi chim cu gáy để tham gia đấu, không nên liên tục giữ chúng trong lồng đơn sau khi thi đấu. Chúng cần được thả ra chuồng rộng để nghỉ ngơi, rèn luyện và duy trì sức khỏe cũng như cải thiện giọng hát của mình.
Thiết kế chuồng nghỉ ngơi cho chim cu cần có sự rộng rãi, có nhiều nhánh cây để chúng có thể đậu, và đủ không gian để chúng bay lượn, giúp cánh chim cu phát triển mạnh mẽ hơn.
Sàn chuồng thường được làm từ cát trần hoặc gỗ. Bản tính của chim cu gáy thường là loài di chuyển dưới mặt đất, do đó chúng thường thích đi hoặc nằm ngay dưới sàn chuồng.
Một thủ thuật thường được sử dụng là thiết kế chuồng với hai lớp dây kẽm để bảo vệ chim cu gáy khỏi các nguy cơ như mèo, chuột và các loài động vật ăn thịt khác.
Cần lưu ý rằng, không nên nuôi chim cu gáy liên tục trong lồng đơn. Trong trường hợp cần phải nuôi trong lồng, hãy đảm bảo thay đổi kịp thời để không gây tác động tiêu cực đến sức khỏe và tâm lý của chúng. Mô hình chuồng có diện tích lớn hơn thường được ưa chuộng hơn so với lồng đơn.
Xây dựng chuồng đẻ cho chim cu gáy
Nếu bạn nuôi chim cu gáy để đẻ, dưới đây là cách xây dựng chuồng đẻ:
Chuồng đẻ cho chim cu gáy có kích thước linh hoạt, phụ thuộc vào không gian và điều kiện sống của bạn. Vật liệu thường được sử dụng là lưới sắt để bảo vệ chim khỏi các nguy cơ như mèo, chuột hoặc động vật ăn thịt khác.
Kích thước phổ biến cho chuồng đẻ là khoảng 45, 90, 135 hoặc 180cm theo chiều cao, 60cm chiều rộng và từ 100 đến 180cm theo chiều dài. Đáy chuồng thường được làm bằng gỗ và trải cát, sỏi khô để giúp chim cu có cảm giác tự nhiên hơn khi đi kiếm thức ăn dưới đất.
Việc đặt chuồng ở vị trí thoáng mát, có ánh nắng buổi sáng là quan trọng. Tuy nhiên, tổ đẻ của chim cần được đặt ở nơi bóng râm.
Nuôi chim cu gáy trong chuồng đẻ
Sau khi chọn được cặp chim cu gáy để đẻ, không nên đặt chúng vào chuồng đẻ ngay lập tức. Hãy để chúng “làm quen” với nhau trước.
Để làm điều này, bạn cần đặt 2 con chim cu trống và mái vào hai lồng đơn riêng biệt. Sau đó, đặt hoặc treo hai lồng gần nhau và để trong khoảng thời gian từ 1 đến 2 tuần để chúng làm quen.
Bạn có thể nhận biết chúng đã làm quen bằng cách quan sát xem ban đêm chúng có nằm ngủ gần nhau hay không. Nếu vào ban đêm, chim cu trống và mái nằm cách nhau gần, và khi bạn di chuyển hai lồng xa nhau, chúng gù và gáy gọi lẫn nhau, đó là dấu hiệu chúng đã làm quen tốt.
Để ngăn ngừa hành vi gây hấn và đá nhau khi cho vào chuồng đẻ, bạn nên đặt chim mái vào chuồng trước, sau đó đặt lồng nuôi chim trống cạnh chuồng chim mái. Một vài ngày sau, bạn mới đặt chim cu trống vào chuồng đẻ.
Thời gian đặt chim cu trống vào chuồng đẻ nên là vào buổi chiều hoặc tối, khi đó chúng sẽ ít có xu hướng đá nhau hơn. Nếu tình trạng gây hấn vẫn còn, bạn có thể sử dụng tấm bìa cứng để tách chúng hoặc thêm một số con chim non vào chuồng để chúng có bạn và không còn hành vi đá nhau.
Nên bố trí một số tổ trong chuồng đẻ. Đặt khoảng 3 đến 4 cái tổ (có thể làm từ hộp gỗ, dây mây hoặc vật liệu khác) có hình dáng tương tự bát tô nhỏ, phù hợp với kích thước của chim cu.
Một số lưu ý quan trọng chăm sóc chim cu gáy đẻ
Thông thường, chim cu gáy sẽ đẻ khoảng 2 quả trứng và ấp chúng trong khoảng từ 14 đến 15 ngày cho đến khi nở. Sau khi ấp trứng, chim trống và mái sẽ thay phiên nhau sú cho chim non. Trong giai đoạn này, việc không nên can thiệp hay làm phiền chúng rất quan trọng để đảm bảo quá trình sú diễn ra suôn sẻ.
Trong vài ngày đầu sau khi chim con chào đời, chim bố mẹ sẽ sú cho chúng bằng loại sữa đặc biệt do chim bố mẹ sản xuất. Sữa này được hình thành như một chất lỏng trong cổ họng của chim và được cung cấp cho chim con. Thường thì chim cu gáy sẽ chăm sóc chim non cho đến khi chúng đủ khả năng tự tìm thức ăn và xa bố mẹ.
Nhiều người nuôi chim cu gáy non thường sử dụng chim ngói để ấp và chăm sóc thay cho chim cha mẹ. Bạn cũng có thể nuôi chim con bằng chim ngói, sau đó thay thế bằng chim ngói trong giai đoạn ấp trứng và sú. Phương pháp này giúp quá trình sinh sản của chim cu gáy diễn ra nhanh chóng hơn.
Việc sử dụng chim ngói để ấp và nuôi chim cu gáy có lợi vì loài chim ngói thường rất hiền lành và không tạo ra mối đe dọa cho chim cu. Thời gian ấp trứng và nuôi chim non của chim ngói cũng khá tương đương với chim cu. Như vậy, nhiều người nuôi chim đã áp dụng phương pháp này để tăng cường sản xuất chim cu gáy non.
Những điều được nêu trên đây là các cách xây dựng chuồng cho chim cu gáy, tùy theo mục đích của người nuôi cũng như cách nuôi và chăm sóc chim cu gáy. Hy vọng rằng thông qua bài viết này, bạn sẽ có thêm kiến thức để xây dựng chuồng và chăm sóc đàn chim cu gáy của mình một cách hiệu quả và khỏe mạnh.
Phó phòng Marketing
Thạc Sĩ, Bác Sĩ Thú Y (Trường Nông Lâm TP.HCM), Có hơn 6 năm kinh nghiệm trong ngành chăn nuôi