Cách điều trị lợn bị dịch tả Châu Phi và biện pháp phòng ngừa
Dịch tả lợn Châu Phi (ASF) luôn là “nỗi ám ảnh” đối với người chăn nuôi nhờ khả năng lây lan nhanh và tỷ lệ chết gần như tuyệt đối. Khi bệnh xuất hiện, việc phát hiện sớm, áp dụng biện pháp xử lý hợp lý và thực hiện các biện pháp phòng ngừa khoa học chính là chìa khóa để bảo vệ đàn lợn và hạn chế thiệt hại kinh tế.
Ở bài viết này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu cách điều trị lợn bị dịch tả Châu Phi cũng như những biện pháp phòng ngừa hiệu quả giúp bà con yên tâm chăm sóc đàn lợn khỏe mạnh, an toàn sinh học và bền vững lâu dài.
Cách điều trị lợn bị dịch tả Châu Phi
Dịch tả lợn Châu Phi (ASF) là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có khả năng lây lan nhanh và tỷ lệ tử vong lên đến gần 100% ở lợn. Hiện tại chưa có thuốc điều trị dịch tả đặc hiệu và chưa có vaccine phòng bệnh, vì vậy việc xử lý đàn lợn nhiễm bệnh chủ yếu dựa trên nguyên tắc ngăn chặn virus lây lan và bảo vệ đàn khỏe mạnh.
Xử lý đối với lợn bệnh
Khi phát hiện lợn mắc bệnh hoặc nghi nhiễm, không được tự ý điều trị tại trang trại. Lợn bệnh cần được cách ly ngay lập tức khỏi đàn khỏe để hạn chế tiếp xúc trực tiếp và gián tiếp.
Các cá thể lợn bị bệnh nặng hoặc nghiêm trọng phải tiêu hủy theo đúng quy định của pháp luật và hướng dẫn của cơ quan thú y, nhằm tránh virus tiếp tục thải ra môi trường và lây nhiễm sang các cá thể khác.
Hướng dẫn kỹ thuật tiêu hủy và xử lý môi trường sau tiêu hủy
Tiêu hủy lợn bệnh có thể thực hiện bằng phương pháp chôn lấp sâu hoặc đốt, kết hợp với các biện pháp sát trùng mạnh nhằm đảm bảo virus ASF không còn khả năng tồn tại.
Chuồng trại, dụng cụ, phương tiện vận chuyển và các thiết bị liên quan cần được vệ sinh, sát trùng định kỳ bằng hóa chất sát trùng có hiệu quả cao như POVIDINE, BIOXIDE, BIOSEPT hoặc Nano bạc.
Các côn trùng trung gian như ruồi, muỗi, nhặng, chuột phải được kiểm soát triệt để, đồng thời thức ăn và nước uống cho lợn phải được đảm bảo sạch sẽ và khử trùng trước khi sử dụng.
Đặt mua sản phẩm thiết bị chăn nuôi heo
Vai trò của thú y trong xử lý ổ dịch
Cán bộ thú y giữ vai trò quan trọng trong việc hướng dẫn kỹ thuật tiêu hủy, khoanh vùng dịch, giám sát thực hiện các biện pháp an toàn sinh học và cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cho người chăn nuôi.
Họ sẽ phối hợp với chính quyền địa phương để thiết lập vùng dịch, vùng đệm, kiểm soát người ra vào chuồng trại, kiểm tra vệ sinh cá nhân, trang phục và dụng cụ, nhằm hạn chế virus lây lan ra diện rộng.
Thú y cũng hỗ trợ kiểm tra, giám sát và đánh giá kết quả xử lý dịch, giúp người chăn nuôi nắm rõ tình hình và tiếp tục thực hiện các biện pháp phòng bệnh lâu dài.
Nguyên tắc tổng thể
- Loại bỏ virus khỏi môi trường chăn nuôi bằng cách tiêu hủy lợn bệnh, cách ly nghiêm ngặt và xử lý vệ sinh triệt để.
- Không mua bán, giết mổ, tiêu thụ lợn bệnh hoặc nghi nhiễm.
- Thường xuyên vệ sinh, sát trùng, tiêu độc chuồng trại, dụng cụ, phương tiện vận chuyển; kiểm soát côn trùng và động vật gặm nhấm.
- Tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của cơ quan thú y để ngăn chặn dịch bệnh lây lan và giảm thiệt hại kinh tế.
Biện pháp phòng ngừa dịch tả lợn Châu Phi hiệu quả
Chăn nuôi an toàn sinh học
Nguyên tắc chăn nuôi an toàn sinh học là biện pháp nền tảng giúp ngăn ASF xâm nhập và lây lan trong trại:
- Kiểm soát ra vào: Xây dựng hàng rào chắc chắn bao quanh khu vực chăn nuôi, bố trí cổng ra vào có hố sát trùng. Người chăm sóc và khách tham quan phải thay quần áo bảo hộ, lội qua hố sát trùng hoặc xử lý giày dép, dụng cụ bằng hóa chất trước khi vào trại.
- Kiểm soát vật nuôi và vật chủ trung gian: Lắp đặt lưới chắn côn trùng nhằm ngăn muỗi, ruồi xâm nhập, đồng thời triển khai các biện pháp diệt chuột, ve mòng và các loài gặm nhấm có khả năng truyền virus.
- Kiểm soát thức ăn và nước uống: Tuyệt đối không cho lợn ăn thức ăn thừa chưa nấu chín hoặc từ nguồn không rõ xuất xứ. Đảm bảo nguồn nước sạch, đã được xử lý Chlorine hoặc các phương pháp khử trùng an toàn trước khi sử dụng.
- Vệ sinh, tiêu độc chuồng trại: Thường xuyên phun thuốc sát trùng định kỳ theo khuyến cáo của cơ quan thú y, sử dụng các hóa chất như vôi bột, Biocid, Benkocid hoặc dung dịch Iodin để khử trùng chuồng, sàn, máng ăn, máng uống và phương tiện vận chuyển.
Nâng cao sức đề kháng cho đàn lợn
Một đàn lợn khỏe mạnh sẽ có khả năng chống chọi tốt hơn với bệnh tật, bao gồm cả nguy cơ ghép bệnh nếu ASF xâm nhập:
- Cung cấp chế độ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, cân đối giữa protein, năng lượng, vitamin và khoáng chất, đảm bảo lợn phát triển khỏe mạnh.
- Bổ sung men vi sinh, vitamin và khoáng chất vào thức ăn hoặc nước uống để tăng cường hệ miễn dịch.
- Thực hiện tiêm phòng đầy đủ các bệnh phổ biến khác như tụ huyết trùng, tai xanh, dịch tả lợn thông thường… nhằm ngăn lợn bị ghép bệnh giúp cơ thể đàn lợn duy trì thể trạng tốt nhất.
Kiểm soát con giống và nhập đàn
Việc quản lý con giống là bước quan trọng để ngăn chặn ASF từ bên ngoài xâm nhập:
- Tuyệt đối không mua lợn từ các nguồn không rõ ràng về xuất xứ và tình trạng sức khỏe.
- Thực hiện cách ly lợn mới nhập trại trong vòng 2-4 tuần, theo dõi sát sao sức khỏe trước khi nhập chung với đàn hiện có.
- Lấy mẫu xét nghiệm định kỳ trong thời gian cách ly nếu có điều kiện để đảm bảo lợn mới hoàn toàn khỏe mạnh.
Vắc xin phòng bệnh
Hiện nay, một số loại vắc xin Dịch tả lợn Châu Phi đã được nghiên cứu và cấp phép tại Việt Nam, bao gồm NAVET-ASFVAC và AVAC ASF LIVE. Tuy nhiên, việc sử dụng vắc xin cần tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn của cơ quan thú y:
- Thông tin về hiệu quả, liều lượng, phương pháp tiêm và nhóm đối tượng áp dụng cần được cập nhật thường xuyên.
- Vắc xin chỉ là một phần trong chiến lược phòng ngừa tổng thể, không thể thay thế hoàn toàn các biện pháp an toàn sinh học và kiểm soát nguồn giống, thức ăn.
Kết hợp đồng bộ các biện pháp trên sẽ giúp người chăn nuôi chủ động bảo vệ đàn lợn khỏi dịch tả Châu Phi, giảm thiệt hại kinh tế và duy trì hoạt động chăn nuôi bền vững.
Đặt mua xi lanh - kim tiêm thú y
Trên đây là toàn bộ những hướng dẫn chi tiết về cách nhận biết, phòng ngừa và xử lý khi đàn lợn bị Dịch tả Châu Phi. Điều quan trọng cần nhớ là, do chưa có thuốc đặc trị, an toàn sinh học và tiêm phòng đầy đủ vẫn là biện pháp tối ưu nhất để bảo vệ vật nuôi và duy trì sự ổn định của ngành chăn nuôi.
Phó phòng Marketing
Thạc Sĩ, Bác Sĩ Thú Y (Trường Nông Lâm TP.HCM), Có hơn 6 năm kinh nghiệm trong ngành chăn nuôi