Tỷ lệ tử vong ở gà con là một thách thức đáng kể đối với ngành chăn nuôi gia cầm. Nhiều yếu tố, từ môi trường nuôi dưỡng đến sức khỏe của gà mẹ, có thể dẫn đến tình trạng gà con suy yếu và tử vong. Bài viết này Thái Bình Dương sẽ phân tích các nguyên nhân chính gây ra hiện tượng trên, đồng thời cung cấp những cách cứu gà con sắp chết giúp bà con nuôi gia cầm giảm thiểu tối đa tổn thất.
Nguyên nhân thường gặp khiến gà con sắp chết
Gà con sắp chết có thể do nhiều nguyên nhân, chủ yếu liên quan đến điều kiện môi trường, chất lượng gà con, dinh dưỡng, bệnh tật và các yếu tố ngoại cảnh khác.

- Điều kiện môi trường không phù hợp là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến gà con gặp vấn đề sức khỏe. Nếu nhiệt độ trong chuồng úm quá lạnh hoặc quá nóng, gà con sẽ bị stress, làm giảm sức đề kháng và dễ mắc bệnh. Ẩm độ không đạt yêu cầu cũng gây ảnh hưởng đến sự phát triển của gà, làm chúng dễ bị nhiễm bệnh. Chuồng trại không vệ sinh, thông thoáng kém tạo điều kiện cho vi khuẩn và ký sinh trùng phát triển, gây nguy hại cho sức khỏe của gà con.
- Chất lượng gà con cũng đóng vai trò quan trọng trong sự sống còn của chúng. Gà con yếu, không hoạt bát hoặc có dị tật bẩm sinh thường dễ bị chết. Nếu gà con không đạt tiêu chuẩn về cân nặng (40-44g) cũng là dấu hiệu cảnh báo về sức khỏe kém và dễ tử vong.
- Dinh dưỡng không đầy đủ là yếu tố quan trọng khác. Gà con thiếu thức ăn hoặc nước uống sẽ bị thiếu năng lượng, gây suy yếu cơ thể và giảm khả năng chống chọi với bệnh tật. Thức ăn kém chất lượng hoặc bị mốc cũng có thể gây ngộ độc cho gà, dẫn đến sự tử vong nhanh chóng. Máng ăn, máng uống không phù hợp, khiến gà con phải tranh giành hoặc không tiếp cận đủ nước và thức ăn, cũng làm tăng nguy cơ chết.
- Bệnh tật là nguyên nhân phổ biến khiến gà con tử vong. Các bệnh như cầu trùng, hen (CRD), E.coli, tụ huyết trùng, ORT đều có thể làm suy yếu sức khỏe của gà con. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, các bệnh này có thể dẫn đến chết hàng loạt trong đàn gà.
Ngoài ra, các yếu tố khác như nhiễm độc từ chất khử trùng, thuốc diệt côn trùng, sự tấn công của động vật khác hay hiện tượng cắn mổ nhau trong đàn cũng góp phần làm giảm sức khỏe và khả năng sống sót của gà con.
Dấu hiệu nhận biết gà con sắp chết
Dấu hiệu nhận biết gà con sắp chết thường xuất hiện qua sự thay đổi về hành vi và thể trạng của chúng. Khi quan sát hành vi của gà con, nếu chúng trở nên lờ đờ, ít vận động, hay túm tụm lại một chỗ (điều này có thể do lạnh hoặc do bị bệnh), thì đây là dấu hiệu cảnh báo gà con có thể đang gặp vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Các triệu chứng khác như khó thở, thở khò khè, ăn ít hoặc bỏ ăn cũng là những biểu hiện cần chú ý, vì chúng thường xuất hiện khi gà bị nhiễm bệnh hoặc sức khỏe bị suy yếu.
Ngoài ra, khi kiểm tra thể trạng của gà con, nếu thấy chúng gầy yếu, lông xơ xác, mắt lờ đờ hoặc có ghèn, đây là những dấu hiệu rõ ràng cho thấy gà con đang bị bệnh hoặc thiếu chất dinh dưỡng nghiêm trọng. Các dấu hiệu tiêu hóa bất thường như tiêu chảy hoặc táo bón, cùng với vùng bụng sưng to, cũng là những biểu hiện nguy hiểm. Đặc biệt, nếu gà con có mào tím tái, đây là một dấu hiệu cực kỳ nghiêm trọng, thường liên quan đến tình trạng thiếu oxy hoặc các bệnh lý nghiêm trọng khác. Những dấu hiệu này cần được chú ý và xử lý kịp thời để cứu gà con khỏi nguy cơ chết sớm.
Quy trình cách cứu gà con sắp chết
Bước 1: Cách ly gà bệnh
Khi phát hiện gà con có dấu hiệu bệnh, bước đầu tiên cần làm là chuyển ngay gà bệnh sang khu vực riêng biệt để tránh lây lan cho đàn gà khỏe mạnh. Việc cách ly gà bệnh giúp kiểm soát tình trạng dịch bệnh và hạn chế việc gà khỏe bị ảnh hưởng. Đồng thời, đây cũng là điều kiện thuận lợi để quan sát và điều trị các trường hợp bệnh một cách hiệu quả.
Bước 2: Kiểm tra và điều chỉnh môi trường
Sau khi cách ly gà bệnh, cần kiểm tra và điều chỉnh môi trường sống của chúng. Đảm bảo nhiệt độ trong chuồng úm luôn ở mức phù hợp (khoảng 32-33 độ C đối với gà con). Đồng thời, cần kiểm tra và điều chỉnh độ ẩm trong chuồng để tránh gà bị quá lạnh hoặc nóng. Vệ sinh chuồng trại là một yếu tố quan trọng, cần làm sạch và khử trùng chuồng trại để giảm thiểu tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, nấm mốc, và ký sinh trùng.
Bước 3: Cung cấp dinh dưỡng và nước uống
Đảm bảo gà con nhận đủ thức ăn chất lượng và dễ tiêu hóa là rất quan trọng. Thức ăn phải được cung cấp đầy đủ và không bị mốc, có độ tươi ngon cao. Trong trường hợp gà con bị bệnh, có thể pha thêm vitamin và men tiêu hóa vào nước uống để giúp gà cải thiện tình trạng sức khỏe. Ngoài ra, nên cung cấp thức ăn dễ tiêu hóa như bột mịn hoặc hỗn hợp thức ăn đặc biệt cho gà bệnh, giúp giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa.
Bước 4: Điều trị bệnh (nếu có)
Sau khi xác định bệnh (dựa trên triệu chứng và kinh nghiệm), người nuôi cần sử dụng thuốc thú y phù hợp để điều trị cho gà con. Ví dụ, trong trường hợp gà bị sốt, có thể hạ sốt cho chúng bằng paracetamol, giúp giảm đau và hạ nhiệt độ cơ thể. Nếu gà có triệu chứng ho hoặc khó thở, có thể dùng bromhexin để long đờm và cải thiện khả năng thở cho gà con.
Bước 5: Hỗ trợ tăng sức đề kháng
Một yếu tố quan trọng không thể bỏ qua trong quá trình cứu chữa gà con là tăng cường sức đề kháng. Để làm điều này, người nuôi có thể bổ sung vitamin C và B-complex vào thức ăn hoặc nước uống cho gà. Vitamin C giúp tăng cường hệ miễn dịch và chống lại căng thẳng, trong khi B-complex giúp cải thiện sự trao đổi chất và hỗ trợ cơ thể phục hồi nhanh chóng. Bên cạnh đó, việc sử dụng các sản phẩm tăng cường miễn dịch cũng là một biện pháp hữu hiệu để giúp gà con khôi phục sức khỏe.
Các biện pháp phòng ngừa để gà con khỏe mạnh
Để gà con phát triển khỏe mạnh và năng suất cao, việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa là rất quan trọng. Dưới đây là các biện pháp hiệu quả giúp duy trì sức khỏe của gà con trong suốt quá trình nuôi dưỡng:
- Chọn giống gà khỏe mạnh: Việc lựa chọn giống gà con chất lượng từ đàn bố mẹ khỏe mạnh là yếu tố cơ bản đầu tiên. Gà con khỏe mạnh thường có biểu hiện năng động, lông khô ráo và rốn lành. Điều này giúp chúng có khả năng chống chọi tốt với các yếu tố môi trường và ít mắc các bệnh tật.
- Đảm bảo chất lượng chuồng trại: Chuồng trại cần được thiết kế hợp lý với đầy đủ không gian cho gà con di chuyển và phát triển. Chuồng cần phải khô ráo, sạch sẽ, và có hệ thống thông gió tốt để duy trì nhiệt độ và độ ẩm ổn định. Nên vệ sinh chuồng trại thường xuyên và để trống chuồng ít nhất 2 tuần trước khi nuôi đợt mới để loại bỏ mầm bệnh.
- Chăm sóc dinh dưỡng đầy đủ: Gà con cần được cung cấp thức ăn chất lượng cao, giàu dinh dưỡng và dễ tiêu hóa. Thức ăn nên được phối trộn khoa học, bao gồm cám viên hoặc cám hỗn hợp với tỷ lệ phù hợp của các thành phần như tấm gạo, ngô, đậu tương, bột cá, và vitamin. Cung cấp nước sạch và thay nước hàng ngày cũng là yếu tố quan trọng để duy trì sự phát triển tốt cho gà con.
- Thực hiện phòng bệnh định kỳ: Phòng bệnh cho gà con là bước không thể thiếu để ngăn ngừa dịch bệnh. Cần tiêm phòng đầy đủ các loại vacxin theo hướng dẫn của bác sĩ thú y, bao gồm các bệnh nguy hiểm như CRD, E.coli, viêm rốn, thương hàn. Bên cạnh đó, việc cung cấp các sản phẩm tăng cường miễn dịch và kháng sinh phòng bệnh cũng rất quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe đàn gà.
- Vệ sinh chuồng trại thường xuyên: Giữ vệ sinh chuồng trại luôn sạch sẽ là một yếu tố không thể thiếu trong việc duy trì sức khỏe cho gà con. Chuồng cần được dọn dẹp và sát trùng đều đặn để tránh vi khuẩn và virus phát triển. Ngoài ra, cần kiểm tra thường xuyên các thiết bị như máng ăn, máng uống để đảm bảo không bị nhiễm bẩn.
Ngoài ra stress có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của gà con. Do đó, cần tránh các yếu tố gây stress như nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp, mật độ nuôi quá đông, hoặc tiếng ồn từ môi trường xung quanh. Đảm bảo chuồng trại luôn thoáng mát, có đủ ánh sáng và không gian cho gà con di chuyển sẽ giúp giảm thiểu căng thẳng và tạo điều kiện phát triển tốt cho chúng.
Hy vọng rằng với những thông tin chi tiết trong bài viết này, bà con đã tự tin hơn trong việc chăm sóc và cứu chữa những chú gà con sắp chết. Nếu thấy bài viết hữu ích, đừng ngần ngại chia sẻ để giúp đỡ nhiều người nuôi gà khác nhé! Cùng nhau xây dựng một cộng đồng nuôi gà khỏe mạnh và phát triển.
Phó phòng Marketing
Thạc Sĩ, Bác Sĩ Thú Y (Trường Nông Lâm TP.HCM), Có hơn 6 năm kinh nghiệm trong ngành chăn nuôi