Bò sừng dài Texas – Đặc điểm, lịch sử phát triển và văn hóa

Bò sừng dài Texas, còn được biết đến với tên gọi tiếng Anh là Texas Longhorn, là một loài gia súc đặc biệt với đặc điểm nổi bật là cặp sừng vô cùng dài và một lịch sử phát triển lâu đời đằng sau nó. Hiện nay, bò sừng dài Texas đã trở thành một giống bò chuyên dành cho việc cung cấp thịt ngon và dinh dưỡng. Điểm nổi bật của giống bò này là tính cách hiền hoà tự nhiên và sự thông minh, từ đó đã thúc đẩy quá trình huấn luyện để chúng trở thành những người bạn trung thành trong việc cưỡi bò.

Đặc điểm giống bò sừng dài Texas

Một đặc điểm độc đáo của bò sừng dài Texas chính là cặp sừng vô cùng dài, có thể dài tới khoảng 7 ft (tương đương 2,1 m) từ điểm đỉnh của sừng bên này tới sừng bên kia, đối với cả con đực bị thiến (steers) và cả con cái lớn. Đối với con đực không bị thiến, chiều dài của cặp sừng thường nằm trong khoảng từ 36 đến 80 inches (tương đương 0,91 đến 2,03 m). Đặc biệt, sừng có thể có đỉnh vặn cong lên một chút hoặc thậm chí có ba vòng xoắn độc đáo.

Một kỷ lục về chiều dài sừng của loài bò này đã được ghi nhận, khi một con bò đực Texas tên là JR sở hữu cặp sừng dài lên tới gần 3 mét, và điều thú vị là chiều dài này đã được đạt được vào tuổi thứ 7 của nó, mà không cần sự hỗ trợ từ các loại thức ăn đặc biệt. Điều đặc biệt là, trong khi cặp sừng của các loài đồng loại thường mọc thẳng đứng, thì cặp sừng của JR lại phát triển theo hướng cong ngang, tạo nên một vẻ đẹp khác biệt và độc đáo.

Bò sừng dài Texas nổi bật không chỉ với vẻ ngoại hình đa dạng về màu sắc, mà còn trong việc khả năng lai ghép. Chúng có thể sở hữu bất kỳ màu sắc nào hoặc kết hợp nhiều màu sắc khác nhau, tuy nhiên, màu sắc phổ biến nhất vẫn là sự kết hợp giữa màu trắng và đỏ sẫm. Những con bò sừng dài Texas thuần gốc thường có giá trị đấu giá từ $40,000 trở lên, và một kỷ lục đấu giá cao chưa từng có lịch sử đã ghi nhận mức giá lên đến $170,000 cho một con bò. Nhờ tính cách hiền hoà và sự thông minh, bò sừng dài Texas ngày càng được tập trung huấn luyện để phục vụ trong việc cưỡi bò.

Theo phân tích di truyền học, bò sừng dài Texas có nguồn gốc từ việc lai ghép hai nòi giống bò cổ trên bán đảo Iberia: “taurine” có nguồn gốc từ quá trình thuần hóa bò rừng châu Âu tại Trung Đông và “indicine” có nguồn gốc từ quá trình thuần hóa bò rừng châu Âu tại Ấn Độ, với tỷ lệ tương ứng lần lượt là 85% và 15%. Bò sừng dài Texas có nguồn gốc trực tiếp từ bò nhà đầu tiên xuất hiện tại Tân Thế giới.

Lịch sử và sự phát triển của giống bò sừng dài Texas

Những dấu vết đầu tiên của giống bò sừng dài Texas xuất hiện khi Christopher Columbus đưa đàn bò đầu tiên tới đảo Hispaniola thuộc vùng Caribe vào năm 1493. Từ năm 1493 đến 1512, thực dân Tây Ban Nha đã đưa thêm nhiều đàn bò khác trong những cuộc thám hiểm tiếp theo. Có ba giống bò chính là Barrenda, Retinto và Grande Pieto được mang đến.

Trải qua hơn hai thế kỷ, người Tây Ban Nha đã dẫn dắt đàn bò tiến về phía bắc, chính xác là Texas ngày nay vào cuối thế kỷ 17. Những con bò này đã trốn thoát hoặc được thả rông trên các vùng đồng cỏ bát ngát, và sau đó chúng trở thành bò hoang trong suốt hai thế kỷ tiếp theo. Theo thời gian, hậu duệ của những con bò này đã tiến hóa để chống chọi với khô hạn, thiếu cỏ và các điều kiện khắc nghiệt khác, điều này đã định hình nên sự độc đáo và bền bỉ của giống bò sừng dài Texas. Những con bò tương tự cũng đã được đưa vào các vùng đất khác của Bắc Mỹ, bao gồm California và Florida.

Những người định cư pionniers của Hoa Kỳ đã bắt được những con bò hoang từ Mexico ở khu vực giữa sông Nueces và sông Rio Grande, và sau đó tiến hành lai giống với các con bò miền Đông nước Mỹ. Kết quả là tạo ra một giống bò vô cùng khỏe mạnh, với đôi chân dài và cặp sừng dài lên tới 7 feet. Mặc dù quá trình lai giống này không góp phần nhiều vào việc hình thành giống bò sừng dài, nhưng nó đã thay đổi màu sắc của chúng. Phạm vi màu sắc đa dạng từ màu xám xanh lợt, vàng đa dạng, tới nâu, đỏ ửng và trắng. Giống bò Bồ Đào Nha như Alentejana và Mertolenga được xem là nguồn cội gần gũi nhất với giống bò sừng dài Texas.

Khi Texas trở thành một phần của Hoa Kỳ sau sự sáp nhập, biên giới mới đã mở ra cơ hội để thành lập các trang trại và vùng trồng trọt lớn. Thịt bò sừng dài Texas không được ưa chuộng trong giai đoạn thịt mỡ có giá trị cao của lịch sử. Khả năng của bò sừng dài Texas tồn tại trên các vùng đồng cỏ bạt ngàn có ít cỏ đã không còn được quan tâm. Các giống bò khác đã chứng tỏ những ưu điểm tốt hơn cho người nuôi bò vào thời điểm đó, như khả năng tăng cân nhanh chóng. Do đó, dân chăn nuôi dần bắt đầu bỏ dần giống bò sừng dài Texas. Tuy nhiên, vào năm 1927, nhờ sự nỗ lực quả cảm của các viên chức Cục Kiểm lâm Hoa Kỳ, giống bò sừng dài Texas đã tránh được nguy cơ tuyệt chủng.

Một nhóm nhỏ con bò được tập trung để lai giống tại Khu Nương náu Hoang dã Dãy núi Wichita tại Lawton, Oklahoma. Một vài năm sau đó, nhà văn J. Frank Dobie cùng những người đồng sự đã thành công trong việc tập hợp một số lượng nhỏ con bò để nuôi trong các công viên tiểu bang Texas. Nhờ tính hiếu kỳ và đặc tính kháng bệnh cùng khả năng sinh sôi trên các vùng cỏ cằn cỗi, giống bò sừng dài Texas đã trở thành lựa chọn tốt để nuôi lấy thịt. Ngày nay, dù giống bò này vẫn được sử dụng để cung cấp thịt, nhiều chủ trang trại Texas vẫn quyết định nuôi chúng để kỷ niệm lịch sử và di sản của Texas.

Bò sừng dài Texas trong văn hóa và những kỷ lục đáng chú ý

Bò sừng dài Texas đã trở thành biểu tượng của Đại học Texas tại Austin. Tên gọi “Longhorn” hay “Sừng dài” được đặt cho tất cả các đội thể thao của trường, bao gồm bóng rổ, bóng bầu dục, bóng chày và đội điền kinh.

Ngoài ra, bò sừng dài Texas còn xuất hiện trong loạt phim Seijuu Sentai Gingaman, trong đó hình dáng của chú bò Heavy Starbeast GoTaurus trông rất giống với giống bò sừng dài Texas.

Chú bò với cặp sừng dài nhất thế giới đã tạo ra một kỷ lục mới với giá trị 3,75 tỷ đồng trong một cuộc bán đấu giá tại Mỹ. Con bò đực tên là Cowboy Tuff Chex, còn được gọi tắt là Tuff, đã đạt được kỷ lục Guinness thế giới với cặp sừng dài 2,56m, và con bò này đã được bán với giá 165,000 USD (tương đương 3,75 tỷ đồng) tại cuộc đấu giá ở Texas, Mỹ. Trước đó, Tuff đã nổi tiếng khi cặp sừng dài của nó được ghi nhận bởi Sách kỷ lục Guinness là cặp sừng dài nhất thế giới. Có những dự đoán cho rằng giá trị của Tuff có thể lên tới 500,000 USD (khoảng 11,36 tỷ đồng).

Như vậy, giống bò sừng dài Texas không chỉ đóng góp vào nền kinh tế và nông nghiệp của Texas, mà còn trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa và kỷ lục độc đáo của thế giới. Các tổ chức như Texas Longhorn Breeders Association of America, International Texas Longhorn Association và Cattlemen’s Texas Longhorn Registry cùng đồng lòng góp phần duy trì và phát triển giống bò sừng dài Texas.