Bệnh CRD ở gà và gia cầm – Triệu chứng và cách điều trị

Bệnh CRD ở gà là bệnh hô hấp mãn tính, có nơi gọi là hen gà do vi khuẩn Mycoplasma gallisepticum gây ra. Khi vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể làm cho sức đề kháng vật nuôi giảm, nếu không kịp thời phát hiện và chữa bệnh thì gây ra thiệt hại về kinh tế chăn nuôi đáng kể. Hiểu rõ được vấn đề đó, Siêu thị thiết bị chăn nuôi sẽ chia sẻ các thông tin hữu ích về biểu hiện, nguyên nhân, cách điều trị căn bệnh viêm đường hô hấp mãn tính ở gà để bà con chăn nuôi dễ dàng nhận diện và chữa bệnh cho gia cầm.

Nguyên nhân 

Nguyên nhân gây nên bệnh CRD ở gà là do vi khuẩn Mycoplasma gallisepticum gây ra, viết tắt là (MG), Khả năng gây bệnh của MG còn phụ thuộc vào độ bám dính của các tế bào biểu mô trên đường hô hấp. Tùy thuộc vào mỗi cơ chất mà thời gian tồn tại của vi khuẩn MG sẽ khác nhau, chẳng hạn như: lông vũ từ 2-4 ngày. 

Con đường lây lan

Như đã nhắc ở trên, bệnh CRD ở gà do một loại vi khuẩn gây nên gây có tên khoa học là Mycoplasma gallisepticum. Mycoplasma ở trong cơ thể của gà và gây nên bệnh làm chất lượng thân thịt, khả năng tăng trọng và năng suất trứng bị giảm đáng kể. Bệnh hen ở gà được lây lan chủ yếu qua các con đường như sau:

• Lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp từ gà mắc bệnh sang gà khỏe.
• Hoặc gia cầm có thể hít mầm bệnh trong môi trường không khí do chất lượng vệ sinh không được đảm bảo như môi trường độ ẩm cao, nhiều NH3, H2S, khí độc, bụi từ phân chất độn chuồng… 
• Sự thay đổi thời tiết đột ngột, chế độ chăm sóc cũng như dinh dưỡng hoặc mật độ nuôi quá dày cũng là tiền đề làm cho đường hô hấp của gà bị viêm nhiễm, nhiễm khuẩn. 
• Hay có thể truyền từ mẹ sang con thông qua trứng, đây là con đường lây bệnh nguy hiểm đối với các trang trại gà giống. 

Biểu hiện 

Bệnh CRD ở gà có thời gian ủ bệnh dao động từ 6-21 ngày. Nhìn chung những triệu chứng dễ nhận biết gia cầm đang mắc bệnh, đó là:

Đối với gà trưởng thành và gà đẻ

• Gà chảy nước mắt, viêm giác mặt mắt, chảy nước mũi. 
• Sưng phù mặt, gà há mỏ khi thở.
• Gà giảm ăn, chậm lớn, giảm đẻ, tỷ lệ ấp trứng nở thấp.
• Trứng ấp nở thành gà con ốm yếu, yếu ớt. 
• Viêm khớp, các khớp sưng to chứa dịch.
• Gà luôn vẫy mỏ, có dịch ở mỏ tiết ra.

Đối với gà con 

• Chảy mũi đầu dịch trong, sau đó đặc dần và có chất nhầy trắng. 
• Viêm kết mạc mắt, chảy nước mắt.
• Về ban đêm, gà con ho, thở khó và khò khè 
• Đầu bị sưng và cơ thể ủ rũ.

Đó là các triệu chứng bên ngoài của căn bệnh CRD ở gà, còn khi tiến hành mổ khám gà mắc bệnh hen thì có các dấu hiệu nhận biết bên trong như sau:

• Xoang mũi, khí quản có chứa nhiều dịch nhầy, xuất huyết.
• Túi khí viêm đục có chấm màu trắng.
• Màng phổi, màng bao tim và màng gan nếu bị bệnh lâu ngày bị phủ một lớp fibrin dày có màu trắng ngà.
• Các khớp bị phù nề, xuất tiết dịch viêm, thoái hóa bề mặt các khớp.
• Đối với gà mái thì ống dẫn trứng bị sưng, thủy thũng, vòi trứng bị viêm nhiễm. 
• Phổi bị viêm, nhiễm hoặc hoại tử tùy theo mức độ xâm nhập và nhiễm bệnh hen ở gà.
• Khí quản sung huyết.
• Lách sưng to. 

Cách điều trị 

Dựa trên các biểu hiện lâm sàng mà người chăn nuôi có thể chẩn đoán bệnh CRD ở gà. Khi mà gia cầm mắc bệnh hãy nhanh chóng sử dụng thuốc kháng sinh cũng như bổ sung vitamin để nâng cao sức đề kháng ở gà. Tuy nhiên, vấn đề đầu tiên xử lý khi gà mắc bệnh CRD ở gà là xác định được nguyên nhân gây bệnh để có phương pháp điều trị thích hợp nhất bằng các cách như sau:

Kiểm tra toàn bộ đàn gà kết hợp với việc mổ khám để xác định nguyên nhân chính ảnh hưởng tới sức khỏe của gà, sau đó đưa ra phương án xử lý các triệu chứng cấp thiết như long đờm, hạ sốt, có thể dùng kháng sinh cũng như sử dụng các biện pháp hồi phục sức khỏe đàn gà. 

Dùng thuốc kháng sinh chữa bệnh CRD ở gà

Các loại thuốc được khuyến nghị từ chuyên gia y bác sĩ thú y:

• Sử dụng Tilmiguard Solution để điều trị bệnh hô hấp ở gà rất tốt và hiệu quả, nên đọc kỹ hướng dẫn trên bao bì để sử dụng cho đúng theo yêu cầu và chỉ dẫn của nhà sản xuất về liều lượng.
• Bio-Tilmicosin với liều lượng 1ml/ 12,5kg thể trọng hoặc 0,3ml/ lít nước uống, uống liên tục trong 3 ngày. 
• Có thể dùng Beta-Glucan B12 pha nước theo tỷ lệ 1g/ 10kg thể trọng, dùng liên tục trong vòng 5 ngày. 
• Hay sử dụng Antispira Oral pha nước uống 1ml/ 10-15kg thể trọng, dùng trong vòng 5 ngày liên tục.

Dùng vitamin 

• Sử dụng Oligovit là dung dịch tiêm vitamin + acid amin + kháng giúp cho đường hô hấp của gà được kháng khuẩn.

Ngoài ra, người chăn nuôi phải vệ sinh chuồng tại sát trùng vi khuẩn bằng cách phun Glutamax liều 3,3ml. 1 lít nước, dùng đan xen ngày 1, 3, 5. Bên cạnh đó tăng độ thoáng, vệ sinh chuồng trại, vệ sinh máy ấp thật sạch để hạn chế tất cả các yếu tố có thể gây nên mầm bệnh, các khí độc như NH3, H2S… có thể gây tổn hại ở xoang mũi, thanh khí quản…. cho đàn gà. 

Để hạn chế mắc bệnh CRD ở gà, người chăn nuôi cần có các biện pháp phòng tránh để ngăn ngừa mắc bệnh đường hô hấp cho gà, đó là:

• Vào mùa đông, chuồng gà phải được giữ ấm, mùa hè mát mẻ.
• Mật độ nuôi phù hợp với lứa tuổi, kích thước của gà. 
• Sử dụng vắc xin phòng bệnh CRD ở gà, mang lại hiệu quả cao theo đúng đủ liều lượng.

Lần 1: 8-10 tuần tuổi 

Lần 2: Trước khi gà đẻ một tháng

• Thường xuyên bổ sung các vitamin, khoáng chất và điện giải cho gà. 
• Thường xuyên tiến hành kiểm tra máu trên đàn gà trống để loại thải các gà dương tính với CRD. 
• Chỉ nên mua những giống gia cầm tốt từ những cơ sở giống đảm bảo chất lượng. 
• Chú ý chế độ dinh dưỡng hợp lý, đúng mức. 
• Những con gà còi cọc, ốm yếu nên cách ly.

Trên đây là các thông tin chia sẻ về căn bệnh CRD ở gà với các kiến thức hữu ích. Hy vọng qua bài viết này bà con chăn nuôi cũng như khách hàng có thể nhận biết gà có đang nhiễm khuẩn về đường hô hấp hay không để từ đó nắm rõ và lên phác đồ điều trị bệnh đúng và hợp lý giúp gà tăng sức đề kháng, tiêu hóa tốt cũng như hồi phục nhanh chóng.

Bài viết được tổng hợp ý kiến từ các chuyên gia bác sĩ thú y tại Siêu thị thiết bị chăn nuôi thú y