Bệnh cầu trùng, hay còn gọi là bệnh Emiriois, là một trong những căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất đối với gà, gây thiệt hại nặng nề về kinh tế cho người chăn nuôi. Hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh là chìa khóa để bảo vệ đàn gà của bạn. Bài viết này Thái Bình Dương sẽ cung cấp cho người chăn nuôi những thông tin đầy đủ và chi tiết nhất về căn bệnh này.
Nguyên nhân gây bệnh cầu trùng ở gà
Bệnh cầu trùng ở gà là một bệnh phổ biến do các loài ký sinh trùng Eimeria gây ra. Đây là tác nhân gây nên các triệu chứng như tiêu chảy có máu, khiến cho gà gặp khó khăn trong việc tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng.
Các nguyên nhân chính gây bệnh cầu trùng ở gà bao gồm:
- Tiếp xúc với ký sinh trùng từ môi trường: Gà có thể bị nhiễm ký sinh trùng Eimeria thông qua tiếp xúc với phân chứa oocyst (bào tử ký sinh trùng) trong môi trường nuôi trồng, nhất là ở những nơi ẩm ướt và dơ bẩn.
- Điều kiện môi trường lý tưởng cho phát triển của ký sinh trùng: Eimeria phát triển và lây lan nhanh chóng trong môi trường ẩm ướt và nhiều phân. Nó có thể tồn tại trong môi trường nuôi trồng dưới dạng oocyst trong thời gian dài và trở thành nguồn lây nhiễm cho các đàn gà mới.
- Thiếu vệ sinh chuồng trại: Chuồng trại không được vệ sinh sạch sẽ, dễ dàng làm tăng nguy cơ bùng phát bệnh cầu trùng ở gà. Phân bẩn và ẩm ướt là môi trường lý tưởng để oocyst của Eimeria phát triển và lây lan.
- Sự khác biệt về khả năng miễn dịch của từng con gà: Mỗi con gà có sự kháng cự với các loài Eimeria khác nhau có thể khác nhau. Những con gà có hệ miễn dịch yếu hoặc chưa được phát triển đầy đủ có thể dễ bị nhiễm bệnh nặng hơn.
- Điều kiện thời tiết khắc nghiệt: Các điều kiện thời tiết ẩm ướt và nóng bức cũng có thể làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh cầu trùng ở gà do tạo điều kiện lý tưởng cho sự phát triển của ký sinh trùng.
Những nguyên nhân này cộng lại tạo nên một môi trường lý tưởng cho sự lây lan và phát triển của bệnh cầu trùng ở gà. Để giảm thiểu nguy cơ, việc duy trì vệ sinh chuồng trại và sử dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả là rất quan trọng.
Triệu chứng bệnh cầu trùng
Gà ở mọi tuần tuổi đều có thể mắc phải bệnh cầu trùng. Tuy nhiên tuần tuổi hay mắc bệnh nhất ở gà là từ 2-3 tuần tuổi, khi chúng thường xuất hiện các triệu chứng như bỏ ăn, khát nước, lông xù và di chuyển không ổn định. Thời gian ủ bệnh dao động từ 4 đến 7 ngày, và biểu hiện của bệnh có thể khác nhau tùy thuộc vào loại cầu trùng gây bệnh. Các triệu chứng chính khi gà mắc cầu trùng có thể được phân loại thành ba thể chính như sau:
Thể cấp tính: Gà bị nhiễm cầu trùng ở thể cấp tính thường biểu hiện qua các dấu hiệu sau:
- Rụt cổ, chăm chú, kém ăn hoặc thậm chí bỏ ăn, thường xuyên uống nước. Gà cũng có thể ít di chuyển hơn, khó khăn trong việc đi lại, thường ngồi trên hai chân hoặc nhắm mắt và mở cánh.
- Phân của gà ban đầu có thể có màu vàng hoặc màu trắng, sau đó chuyển sang màu nâu đỏ (phân sáp), và có thể có sự hiện diện của máu. Đôi khi, phân chỉ toàn máu tươi và có thể bết dính ở hậu môn.
- Gà trông mệt mỏi, yếu đuối, và ở giai đoạn cuối, gà có thể bị liệt chân hoặc cánh do mất máu nhiều. Nếu không được can thiệp kịp thời, tỷ lệ tử vong có thể lên đến 70-80%, và gà có thể có các cơn co giật trước khi chết.
Thể mãn tính: Thể mãn tính của bệnh cầu trùng thường xuất hiện ở những con gà lớn hơn 90 ngày tuổi, và thường thấy các triệu chứng sau:
- Gà có thể bị kém ăn hoặc ăn không tiêu, thường xuyên bị ỉa chảy. Phân ban đầu có thể là phân sống, sau đó có thể chuyển sang màu nâu đen hoặc có sự hiện diện của máu.
- Bệnh thường tiến triển chậm và dần dần, gà trở nên gầy ốm, lông xù, chân khô và có dấu hiệu như bị liệt. Mào của gà cũng có thể trở nên nhợt nhạt và bất thường.
- Niêm mạc ruột có thể bị hư hại nặng, dẫn đến việc hồi phục của gà kém và khả năng hấp thu dinh dưỡng giảm, do đó gà có thể tăng trọng chậm. Trong thể này, gà có thể là nguồn lây lan bệnh, thường thải ra các mầm bệnh ra môi trường xung quanh.
Thể mang trùng: Ở các con gà đẻ và gà lớn hơn, chúng thường mang bệnh ở thể mang trùng, tức là thể ẩn của bệnh. Các con gà này có thể ăn uống bình thường, tuy nhiên đôi khi có các triệu chứng như ỉa chảy hoặc phân sáp, và có khi không có triệu chứng gì. Trong thể nang trùng, các cầu trùng có thể tồn tại ẩn trong cơ thể gà mà không thể quan sát được bằng mắt thường. Đặc biệt, ở gà đẻ mang bệnh ở thể ẩn, người nuôi có thể nhận thấy rõ qua việc tỷ lệ đẻ trứng giảm mà không biết nguyên nhân.
Thuốc đặc trị và phòng bệnh trên gà
Để bảo vệ đàn gà khỏi bệnh cầu trùng, việc duy trì vệ sinh chuồng trại là điều vô cùng quan trọng. Cần đảm bảo chuồng luôn thông thoáng, khô ráo và sạch sẽ, đặc biệt là vệ sinh thường xuyên máng ăn và máng uống để ngăn ngừa sự lây lan của các mầm bệnh. Đồng thời, việc khử trùng chuồng trại định kỳ bằng các chất như Han-IODINE, BENKOCID, hoặc BIO-IODINE là cần thiết để loại bỏ khuẩn và virus gây bệnh.
Để tăng cường sức đề kháng cho đàn gà, ngoài việc sử dụng vắc xin phòng bệnh cầu trùng đa giá từ 3-7 ngày tuổi, cũng cần bổ sung các loại Multivitamin và chất điện giải vào thức ăn hoặc nước uống. Điều trị khi đàn gà bị nhiễm bệnh cũng rất quan trọng, với sự hỗ trợ của các loại thuốc như Vinacoc, Han coc, Sulfacoc theo chỉ định của bác sĩ thú y, và tuân thủ đúng liều lượng và thời gian sử dụng.
Theo dõi biểu hiện của đàn gà thường xuyên là cách để phát hiện sớm và xử lý kịp thời các vấn đề sức khỏe. Bằng cách thực hiện những biện pháp này một cách kỹ lưỡng và liên tục, người chăn nuôi có thể đảm bảo sức khỏe và năng suất của đàn gà trong mọi điều kiện.
Bên cạnh việc áp dụng các biện pháp phòng bệnh và điều trị như trên việc sử dụng vật dụng đường uống cho gà chất lượng cũng là một giải pháp hữu hiệu để bảo vệ đàn gà của bạn
Phó phòng Marketing
Thạc Sĩ, Bác Sĩ Thú Y (Trường Nông Lâm TP.HCM), Có hơn 6 năm kinh nghiệm trong ngành chăn nuôi