Cách nhận biết thịt heo bị sán và những tác hại khi ăn phải

Ngày nay, thịt heo là một trong những loại thực phẩm được tiêu thụ nhiều nhất trong mâm cơm hằng ngày của người Việt. Tuy vậy không phải ai cũng biết cách nhận biết thịt heo bị nhiễm sán gạo một mối nguy tiềm ẩn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người.

Phần này, Thái Bình Dương sẽ cùng bạn tìm hiểu cách nhận biết thịt heo bị sán và những tác hại nguy hiểm khi vô tình ăn phải, giúp bạn bảo vệ gia đình khỏi nguy cơ nhiễm ký sinh trùng qua đường ăn uống.

Sán trong thịt heo là gì?

Sán trong thịt heo là ấu trùng sán dây lợn (Taenia solium), hay còn gọi là sán gạo một loại ký sinh trùng dẹp thường ký sinh trong cơ bắp của heo. Ngoài sán dây lợn, thịt heo đôi khi còn có thể chứa giun xoắn hoặc giun đũa, nếu điều kiện chăn nuôi và vệ sinh không đảm bảo.

Khi heo ăn phải trứng sán có trong phân người nhiễm bệnh, trứng vào ruột và nở thành ấu trùng, di chuyển đến cơ thịt rồi phát triển thành nang sán nhỏ màu trắng đục. Con người ăn phải thịt heo có nang sán chưa nấu chín kỹ, ấu trùng sẽ phát triển thành sán trưởng thành trong ruột non, gây nhiễm sán dây. Trứng sán tiếp tục thải ra ngoài qua phân, khép kín chu trình lây nhiễm giữa người và heo.

Cách nhận biết thịt heo bị sán

1. Quan sát bằng mắt thường

Người tiêu dùng có thể phát hiện thịt heo nhiễm sán ngay từ vẻ ngoài của miếng thịt:

• Đốm trắng li ti: Thịt thường xuất hiện các hạt trắng nhỏ bằng đầu kim, hình bầu dục hoặc dạng sợi lớn, còn gọi là “thịt heo gạo”. Đây là dấu hiệu đặc trưng của nang sán tồn tại trong thớ thịt.
• Vị trí thường gặp: Các hạt trắng thường tập trung ở vùng cơ vận động nhiều như vai, bắp, lưng, mông, vì đây là nơi cơ bắp phát triển mạnh, dễ tạo điều kiện cho sán ký sinh.
• Màu sắc và độ săn chắc: Thớ thịt không đều màu, bề mặt nhạt hơn bình thường, thiếu độ bóng tự nhiên, có thể xuất hiện những vệt mờ hoặc chấm nhỏ trên bề mặt.

2. Dùng tay sờ kiểm tra

Cảm nhận bằng tay là một bước quan trọng để phân biệt thịt sạch và thịt nhiễm sán:

• Độ cứng và đàn hồi: Thịt nhiễm sán thường cứng, không đàn hồi, khi ấn tay vào không mềm mại như thịt tươi.
• Dấu hiệu hóa chất: Nếu thịt quá cứng hoặc nhão, nhớt dính tay, khả năng cao thịt đã bị ướp urê hoặc hàn the để tăng độ săn chắc và bảo quản lâu hơn.

3. Cách cắt thịt để phát hiện

Cắt thịt đúng cách giúp quan sát rõ các nang sán ẩn sâu trong thớ thịt:

• Cắt dọc thớ thịt: Khi cắt theo thớ dọc, có thể phát hiện nang sán hoặc trứng sán nằm xen kẽ giữa các cơ.
• Quan sát kỹ: Những đốm trắng li ti hoặc hình bầu dục, sợi lớn sẽ nổi bật hơn khi cắt dọc thớ, giúp người tiêu dùng nhận biết chính xác hơn.
• Vị trí cắt: Nên kiểm tra kỹ các phần thịt như vai, bắp, mông đây là những vị trí sán thường ký sinh nhiều nhất.

4. Lưu ý về sức khỏe

Ăn phải thịt heo nhiễm sán có thể dẫn đến các bệnh nguy hiểm:

• Ấu trùng sán tồn tại trong cơ thể, hình thành u di động ở da, mô mềm, gây sưng, đau, hoặc tổn thương thần kinh.
• Sán có thể di chuyển đến não, gan, phổi, mắt, gây đau đầu, co giật, khó thở, giảm thị lực hoặc mù lòa nếu không được xử lý kịp thời.
• Khi nghi ngờ thịt nhiễm sán, không nên ăn sống hoặc nấu tái, phải nấu chín kỹ ở nhiệt độ cao để tiêu diệt ký sinh trùng.

Tham khảo thêm: Triệu chứng heo bị giun sán và cách điều trị hiệu quả

5. Gợi ý cho người tiêu dùng

Để đảm bảo an toàn, người tiêu dùng nên:

• Mua thịt tại siêu thị, cửa hàng uy tín, nơi có nguồn gốc rõ ràng.
• Kiểm tra kỹ bằng mắt và tay trước khi chế biến.
• Nấu thịt chín kỹ, ăn ngay sau chế biến, tránh để thịt sống hoặc thức ăn chín lẫn vào nhau.

Việc nắm vững các phương pháp quan sát, sờ và cắt thịt sẽ giúp người tiêu dùng phòng tránh nguy cơ nhiễm sán, bảo vệ sức khỏe gia đình, đồng thời nâng cao ý thức chọn lựa thực phẩm an toàn, chất lượng.

Tác hại khi ăn phải thịt heo bị sán

Ăn phải thịt heo nhiễm sán có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, từ rối loạn tiêu hóa đến các biến chứng nguy hiểm ở não và mắt. Mức độ ảnh hưởng phụ thuộc vào vị trí ký sinh của sán và tình trạng chế biến của thịt. Dưới đây là 5 tác hại chính:

• Nhiễm sán dây lợn đường tiêu hóa: Ấu trùng sán khi vào ruột non sẽ phát triển thành sán trưởng thành, gây rối loạn tiêu hóa, đau bụng, đầy hơi, khó chịu và suy giảm sức khỏe nếu nhiễm lâu ngày.
• Ấu trùng di chuyển đến cơ vân: Nang sán có thể hình thành các u nhỏ, cứng, di động dưới da ở cơ vận động, gây mất thẩm mỹ và khó chịu khi vận động.
• Ấu trùng ký sinh trong não: Sán vào hệ thần kinh trung ương có thể dẫn đến co giật, động kinh, liệt tay chân, rối loạn trí nhớ, đau đầu dữ dội, thậm chí hôn mê hoặc tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
• Ấu trùng ký sinh trong mắt: Khi xâm nhập mắt, nang sán có thể làm tăng nhãn áp, giảm thị lực hoặc mù lòa nếu không được xử lý sớm.
• Suy nhược cơ thể và biến chứng khác: Nhiễm sán lâu ngày gây mệt mỏi, sụt cân, thiếu máu, giảm sức đề kháng; trong trường hợp nặng, sán có thể gây viêm màng não, tắc mạch hoặc áp xe não.

Để phòng tránh, nên luôn nấu chín kỹ thịt heo, tránh ăn thịt sống hoặc các món như tiết canh, nem chua, đồng thời thực hiện vệ sinh an toàn thực phẩm đầy đủ.

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn nắm được cách nhận biết thịt heo bị sán và hiểu rõ những nguy cơ sức khỏe khi ăn phải. Bên cạnh đó, bạn đừng quên theo dõi Thái Bình Dương để cập nhật kịp thời các thông tin tổng hợp về chăn nuôi, dịch bệnh và các biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhé.