Cách chăm sóc lợn nái đẻ đúng kỹ thuật và khỏe mạnh

Việc chăm sóc lợn nái trước và sau khi sinh đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sức khỏe đàn heo, nâng cao hiệu quả sản xuất. Một chế độ chăm sóc hợp lý không chỉ giúp lợn nái duy trì thể trạng tốt, tiết sữa đầy đủ để nuôi con mà còn góp phần vào sự phát triển khỏe mạnh của thế hệ heo con. Trong bài viết này, Thái Bình Dương sẽ chia sẻ những kỹ thuật chăm sóc lợn nái hiệu quả, giúp bà con nâng cao năng suất chăn nuôi.

Chuẩn bị trước khi sinh

Để đảm bảo heo nái sinh sản hiệu quả, người chăn nuôi cần thực hiện tốt công tác chuẩn bị trước khi sinh, bao gồm các khía cạnh về chọn giống, chế độ dinh dưỡng, môi trường chuồng trại và kiểm tra sức khỏe.

1. Chọn giống: Lựa chọn giống lợn nái chất lượng cao đóng vai trò quan trọng trong năng suất sinh sản và chất lượng đàn con. Một số giống lợn nái phổ biến như Landrace, Yorkshire, hoặc Duroc thường được ưa chuộng vì khả năng sinh sản tốt, nuôi con khỏe mạnh. Tiêu chí chọn giống bao gồm: khả năng sinh sản cao, sức khỏe tốt, ngoại hình cân đối và khả năng thích nghi tốt với môi trường nuôi.
2. Chế độ dinh dưỡng: Khẩu phần ăn của heo nái trong giai đoạn mang thai cần được cân đối để đảm bảo sức khỏe của mẹ và sự phát triển tối ưu của bào thai. Nên cung cấp đủ năng lượng, protein, và các dưỡng chất thiết yếu như vitamin (A, D, E) và khoáng chất (canxi, phốt pho, selen) để tăng cường miễn dịch và hạn chế rủi ro về chết phôi. Trong 14 ngày trước sinh, cần theo dõi sát lượng thức ăn và giảm dần khẩu phần ăn nếu cần thiết để phòng các vấn đề tiêu hóa và tạo điều kiện cho quá trình sinh đẻ thuận lợi.
3. Môi trường chuồng trại: Chuồng nái đẻ cần được vệ sinh sạch sẽ, khử trùng kỹ lưỡng trước khi chuyển heo nái vào 7 ngày trước sinh. Nhiệt độ chuồng phải được duy trì ở mức 27–30°C với độ ẩm dưới 90% để tránh nguy cơ bệnh tật. Đảm bảo chuồng thông thoáng, không khí lưu thông tốt nhưng không bị gió lùa. Nước uống cần cung cấp đầy đủ với tốc độ qua núm uống đạt 2 lít/phút, bảo đảm vệ sinh tuyệt đối.

Theo dõi sức khỏe của heo nái trong suốt thai kỳ là bước không thể bỏ qua. Một số bệnh thường gặp như viêm đường tiêu hóa, ký sinh trùng, hoặc nhiễm E.coli cần được phòng ngừa bằng cách tẩy giun sán định kỳ, tiêm phòng đúng lịch và cung cấp thuốc bổ trợ miễn dịch. Ngoài ra bà con cũng có thể tham khảo thêm bài viết kỹ thuật nuôi heo nái sinh sản để biết thêm những thông tin hữu ích.

Quá trình sinh nở

Quá trình sinh nở của heo nái đòi hỏi sự quan sát và hỗ trợ kịp thời. Trước khi sinh, nái thường biểu hiện các dấu hiệu như âm hộ sưng đỏ, tuyến vú tiết sữa non, bồn chồn, làm ổ và nhiệt độ cơ thể giảm nhẹ (37,5 – 38°C). Người chăn nuôi cần chuẩn bị dụng cụ gồm khăn sạch, kéo, dung dịch sát trùng và đảm bảo chuồng trại sạch sẽ, ổn định nhiệt độ.

Trong khi sinh, khoảng cách giữa các lần sinh thường 15-20 phút. Nếu vượt quá 30 phút, cần kiểm tra và can thiệp theo hướng dẫn thú y. Sau sinh, heo con phải được lau khô, cắt dây rốn và sát trùng, sau đó bú sữa non ngay để hấp thu kháng thể. Quản lý tốt giai đoạn này giúp giảm rủi ro và tối ưu sức khỏe đàn heo.

Cách chăm sóc heo nái sau sinh

1. Lưu ý sau sinh

Khi heo nái ngừng căng thẳng và bắt đầu quan tâm đến lứa đẻ của mình, người đỡ đẻ có thể cho rằng quá trình đẻ đã hoàn tất. Tuy nhiên, việc tống xuất hoàn toàn màng thai và nhau thai là giai đoạn cuối của quá trình sinh nở. Thời gian cần thiết để tống xuất màng thai có thể từ 20 phút đến 12 giờ sau khi con lợn cuối cùng được sinh ra.

Theo dõi lượng nhau ra, đảm bảo số cuống rốn bằng với số lượng lợn con đẻ ra. Việc không tìm thấy nhau thai trong lồng đẻ từ 4 đến 12 giờ sau khi sinh cho thấy sự hiện diện của một con lợn khác trong ống sinh và chỉ định khám âm đạo. Những con lợn nái tiếp tục căng thẳng, tiết dịch âm hộ có mùi hôi và bạc màu, hoặc có dấu hiệu suy nhược hoặc yếu ớt cũng nên được kiểm tra âm đạo.

Sau khi heo con cuối cùng sinh ra, tiêm cho heo mẹ 1 mũi oxytoxin để tống hết nhau thai và sản dịch ra ngoài → sạch tử cung → tránh các bệnh như sót nhau, nhiễm trùng đường sinh dục cái. Sau đó thu nhặt toàn bộ nhau thai sau khi ra nhau, tránh để heo mẹ ăn nhau dẫn đến rối loạn tiêu hóa.

Vệ sinh cơ quan sinh dục bằng nước sinh lý hoặc thuốc tím. Vệ sinh bầu vú và vùng mông phòng bệnh.

2. Chế độ dinh dưỡng/ ăn uống của heo nái sau sinh

Cung cấp đủ nước uống, thức ăn cho heo mẹ. Khẩu phần ăn tăng dần sau khi sinh. Thời gian nuôi con cho heo mẹ ăn tự do theo nhu cầu.

Nhiều heo nái biếng ăn trong thời gian sinh đẻ và có thể từ chối ăn trong 48 giờ tiếp theo. Nên giữ lại thức ăn cho lợn nái (hoặc chỉ cung cấp một lượng rất nhỏ) vào ngày đẻ. Sau đó, thức ăn có thể được tăng lên 2kg mỗi ngày, cộng với 0.5kg cho mỗi con lợn mỗi ngày trong tuần đầu tiên, với lượng thức ăn trung bình từ 4 đến 5 kg thức ăn mỗi ngày.

Lượng nước uống vào là điều cần thiết để tối ưu hóa lượng thức ăn ăn vào và sản xuất sữa trong thời kỳ cho con bú. Trung bình heo nái và đàn heo con cần 35 – 50 lít nước/ngày tuỳ theo điều kiện nhiệt độ và thời tiết

Có máng ăn, máng uống riêng, luôn sạch sẽ, khô ráo.

 

3. Theo dõi sức khỏe heo nái

Sau khi heo nái đẻ cần được theo dõi nhiệt độ cơ thể cẩn thận.Kiểm tra âm hộ để tiết dịch. Nếu dịch tiết ra có mùi hôi, màu vàng nâu, hãy điều trị bằng thuốc kháng sinh thích hợp theo khuyến cáo của bác sĩ thú y.

Kiểm tra bầu vú đỏ, cứng. Đây là dấu hiệu của bệnh viêm vú. Bà con chăn nuôi nên dùng vải mềm tẩm với nước nóng khoảng 60 độ C để xoa bóp bầu vú và nặn bỏ sữa đi để bớt căng sữa. Dùng thuốc kháng sinh theo chỉ dẫn của bác sĩ thú y để điều trị.

Kỹ thuật nuôi và chăm sóc heo nái mang thai và sau sinh là thời kỳ rất quan trọng của quá trình chăn nuôi nhằm đảm bảo cho bào thai heo con phát triển bình thường, lợn nái đẻ được nhiều con, heo con khỏe mạnh, có trọng lượng sơ sinh cao.

Người chăn nuôi có thể mua các thiết bị máng ăn, chén uống núm uống cùng sàn nhựa để chăm sóc cho sức khỏe vật nuôi và nâng cao hiệu quả năng suất chăn nuôi heo.

Tham khảo thêm: Thiết bị chuồng trại heo