Cân bằng năng lượng âm trên gia súc

1.Cân bằng năng lượng là gì?

Tất cả các loài động vật phải được đáp ứng nhu cầu năng lượng của cơ thể. Cân bằng năng lượng đạt được khi năng lượng tiêu hao bằng với năng lượng ăn vào, dẫn đến những thay đổi tối thiểu trong dự trữ năng lượng của cơ thể.

Cân bằng năng lượng âm trên gia súc
Cân bằng năng lượng âm trên gia súc

 

2. Hoạt động biến dưỡng liên quan cân bằng năng lượng

2.1 Ghrelin hormone trong cân bằng năng lượng

Ghrelin, peptide hormone, 28 amino acids, được phát hiện năm 1999, là chất tiết hormone tăng trưởng tiết ra từ ruột. Ghrelin có tác dụng trong tăng sinh tế bào, trao đổi chất, bảo vệ tế bào và sinh sản. Không giống như các tín hiệu ngoại vi khác liên quan đến cân bằng năng lượng, ghrelin làm tăng cảm giác thèm ăn và tích tụ mỡ trong cơ thể. Ghrelin có tác dụng cân bằng năng lượng, bao gồm sự điều tiết của lượng thức ăn và năng lượng tiêu thụ.

Không giống như các peptit gây độc hại khác như neuropeptide (NPY), ghrelin được phân phối trong não để kích thích lượng thức ăn ăn vào và tiêu thụ mỡ. Tschop và Nakazato đã chứng minh rằng ghrelin kích thích lượng thức ăn ăn vào ở những con chuột thiếu GH (growth hormone). Nồng độ ghrelin tăng trước các bữa ăn và thường tăng sau thời gian nhịn ăn, nhưng giảm trong suốt bữa ăn.

Xem thêm:  Chăn nuôi bò ít rủi ro, không lo bệnh

Kết quả phân tích của một thí nghiệm cho thấy rằng cả nồng độ ghrelin trước ăn và sự cân bằng năng lượng đều là những yếu tố dự báo có ý nghĩa về sự gia tăng GH ngoài ăn so với ban đầu. Sự thích ứng với cân bằng năng lượng âm ở bò sữa sau sinh có thể tăng cường tiết ghrelin và phản ứng Gh cao hơn với ghrelin.

2.2 Cân bằng năng lượng âm trên gia súc

Cân bằng năng lượng âm trên gia súc xảy ra khi năng lượng tiêu thụ thấp hơn mức năng lượng tiêu hao trong ngày. Ở bò sữa trong giai đoạn đầu sau sinh, nhu cầu năng lượng để duy trì và sản xuất vượt quá nhu cầu năng lượng của khẩu phần ăn vào nên bò đi vào trạng thái cân bằng năng lượng âm (NEB) (Bauman &Currie, 1980). 

Ở bò sữa, sự cân bằng năng lượng âm (NEB) sau khi sinh có liên quan đến sự thay đổi của hormone tăng trưởng (Growth hormone: GH), nồng độ glucose và  yếu tố tăng trưởng giống insulin (Insulin-like growth factor: IGF) (Butler, 2003).

Giai đoạn đầu tiết sữa ở bò sữa là giai đoạn cân bằng năng lượng âm nghiêm trọng (NEB) đặc trưng bởi nồng độ glucose, insulin trong máu giảm và nồng độ hormone tăng trưởng trong máu (GH) tăng cao. Gan không chịu được GH trong quá trình NEB và sự tách rời trục yếu tố tăng trưởng giống GH-insulin (IGF) này dẫn đến nồng độ IGF-I trong huyết tương giảm đi.(Butler et al)

Xem thêm:  Kinh nghiệm chống rét cho trâu bò trong mùa đông

Insulin tham gia vào nội tiết của sự tăng trưởng và tiết sữa vì insulin và GH đối kháng nhau trong các hoạt động (Lucy, 2008).  Tuy nhiên, khi NEB xảy ra, trục GH-IFG tách ra do giảm điều hòa ở gan, liên quan đến việc giảm IGF-1 và tăng nồng độ GH. Cùng với nồng độ insulin thấp sẽ thúc đẩy hoạt động trực tiếp cuả GH lên quá trình phân giải lipid và tổng hợp glucose. 

Đồng thời, các tác động gián tiếp của GH lên sự tăng trưởng, được hỗ trợ bởi IGF-1 trong các mô ngoại vi bị giảm. Sự tách biệt này có ý nghĩa là mối quan hệ giữa nồng độ IGF-1 với sản lượng sữa ban đầu là âm. Sau đó trong giai đoạn bò cho bê bú thì sự gia tăng GH-R ở gan phục hồi mối quan hệ tích cực giữa GH và sự sản xuất sữa. 

Một tác động của NEB đối với khả năng sinh sản là trì hoãn khả năng lên giống lại sau khi sinh (Beam & Butler, 1999). Số lượng nang phát triển và sự phát triển của chúng bị giảm khi tình trạng cơ thể kém kết hợp với mức dinh dưỡng thấp (Perry at al, 1991).  Nồng độ IGF-1 có liên quan đến việc sinh sản kém. NEB cũng có thể ảnh hưởng gián tiếp đến sự sẵn có của IGF trong vòi trứng. Có thể sự gia tăng tín hiệu được dự đoán bởi IGF-2 có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của phôi, góp phần làm tăng tỉ lệ chết phôi ở bò sữa. 

2.3 Ảnh hưởng của NEB và phương pháp kiểm tra

Cho đến nay, cân bằng năng lượng là một trong những yếu tố dinh dưỡng quan trọng nhất ảnh hưởng đến sức khỏe vật nuôi, sự tiết sữa và sinh sản (Robert J. Van Saun, in Food Animal Practice (Fifth Edition), 2009).

Xem thêm:  Kỹ thuật nuôi ngan con (vịt xiêm) hiệu quả nhất 2024

Một số hậu quả bất lợi của cân bằng năng lượng âm trên gia súc đã được điều tra và ghi lại, bao gồm các rối loạn chuyển hóa như ketosis, rối loạn sinh sản, vấn đề sức khỏe như viêm vú (Bareille & Noordhuizen, 2008).

Cân bằng năng lượng âm trên gia súc sẽ gây ảnh hưởng xấu đến chăn nuôi
Cân bằng năng lượng âm trên gia súc sẽ gây ảnh hưởng xấu đến chăn nuôi

 

Cân bằng năng lượng âm trên gia súc là điều quan trọng mà người chăn nuôi cần thực hiện. Thường xuyên theo dõi tình trạng dinh dưỡng của gia súc trong đàn và điều chỉnh khẩu phần ăn cho phù hợp có thể rất hữu ích trong việc ngăn ngừa bệnh về cân bằng dinh dưỡng.

Một số phương pháp được đề xuất để chẩn đoán NEB bao gồm: ước tính sự khác biệt giữa năng lượng ăn vào và năng lượng sử dụng, cho điểm thể trạng cơ thể, phân tích chất béo và protein sữa đặc biệt trong giai đoạn đầu cho bê bú. 

Ngoài ra, kiểm tra Độ dày lớp mỡ dưới da (Back Fat Thickness – BFT) và Phân tích biến dưỡng (Compton Metabolic Profile Test – CMPT) là công cụ quan trọng để kiểm tra tình trạng dinh dưỡng của đàn (Diagnosis and Management of Negative Energy Balance and Associated Production Diseases in Bovines).

Tham khảo sản phẩm chăn nuôi gia súc tại: https://channuoithuy.com.vn/danh-muc/thiet-bi-chan-nuoi-gia-suc/

vo-xuan-vinh

Trưởng phòng dự án và xây dựng chuồng trại chăn nuôi

Có hơn 6 năm kinh nghiệm trong ngành Chăn nuôi Thú Y