Bệnh Newcastle ở gà – triệu chứng và cách điều trị

Bệnh Newcastle là bệnh truyền nhiễm ở gà có tỷ lệ nhiễm bệnh, tử vong cao, gây thiệt hại rất lớn cho bà con và các trang trại chăn nuôi tập trung. Dưới đây, Siêu Thị Thiết Bị Chăn Nuôi sẽ tổng hợp những thông tin liên quan đến căn bệnh này để bà con hiểu hơn, biết cách phòng ngừa và điều trị hiệu quả. 

Thông tin chung

Bệnh Newcastle (dịch tả gà) là bệnh truyền nhiễm cấp tính, có khả năng xảy ra trên mọi lứa tuổi gà, lây lan nhanh và tỷ lệ tử vong cao. 

Bệnh gây ra những biểu hiện đặc trưng như xuất hiện, gây viêm ở cơ quan đường tiêu hóa, hô hấp. 

Nguyên nhân chính gây bệnh Newcastle là do virus paramyxoviridae, gây ngưng kết hồng cầu gà và có bản chất từ RNA virus. Loại virus này đa hình thái: Hình tròn, dạng sợi, trụ, kích thước từ 100 – 500nm, đối xứng xoắn, không phân đoạn và có vỏ bọc bản chất là lipoprotein.

Con đường lây lan

Bệnh Newcastle chủ yếu lây qua đường hô hấp, tiêu hóa, tiếp xúc trực tiếp với phân, dịch tiết của gà bệnh cho gà khỏe. 

Ngoài ra, các yếu tố khác như gió, bụi, không khí, phương tiện di chuyển, thức ăn, nước uống, dụng cụ chăn nuôi thú y, con người mang mầm bệnh cũng là nguyên nhân khiến virus paramyxoviridae lây lan nhanh hơn. 

Triệu chứng

Thời gian nung bệnh Newcastle trung bình từ 5 – 6 ngày nhưng cũng có thể thay đổi 2 – 15 ngày tùy vào sức khỏe đàn gà, môi trường sống, độc lực của mầm bệnh. Nguy cơ tử vong khi mắc bệnh Newcastle rất cao, ở gà thịt lên đến 90%, ở gà đẻ khoảng 85% và năng suất giảm 60%. 

Virus gây bệnh Newcastle ở gà có nhiều chủng loại khác nhau. Do đó, tùy vào độc lực của từng chủng virus để xác định rõ triệu chứng cụ thể: 

• Hướng nội tạng (thể doyle): Bệnh xuất hiện bất ngờ, gà chết không có bất kỳ triệu chứng nào. Ban đầu, gà ủ rủ, bỏ ăn, khó thở, sốt cao, thường xuyên khát nước, kiệt sức, phù xung quanh mô mắt, đầu, phân lỏng màu xanh có dính máu. Giai đoạn tiếp theo gà co giật, vẹo cổ, ưỡn mình ra sau, rung cơ, liệt cánh, liệt chân và tử vong chỉ sau 4 – 8 ngày. 
• Hướng hô hấp, thần kinh (thể Beach): Bệnh lây lan nhanh, gà xuất hiện một số triệu chứng như thở khó, ho, chán ăn, giảm hoặc ngừng đẻ, ngáp gió, không bị tiêu chảy và sau 1 – 2 ngày xuất hiện các dấu hiệu của chứng thần kinh. 
• Hướng hô hấp (thể Beaudette): Thể này thường xuất hiện trên gà lớn, các triệu chứng phổ biến gồm ho, chán ăn, giảm đẻ, chất lượng trứng không đảm bảo và nếu kéo dài có thể xuất hiện những triệu chứng thần kinh như co giật, rung cơ, đi không vững… 
• Thể Hitchner: Thể này khá hiếm gặp trên gà lớn, dấu hiệu hô hấp chỉ nhận biết được khi gà ngủ, gà nhỏ mẫn cảm hơn với bệnh và không xuất hiện triệu chứng thần kinh.

Bệnh tích

Mổ khám gà nhiễm Newcastle có xuất hiện nhiều bệnh tích điển hình: 

Ở thể quá cấp tính, gà không có các bệnh tích rõ ràng, chỉ xuất huyết ở niêm mạc đường hô hấp, ngoại tâm mạc. 

Ở thể cấp tính, gà gầy gò, bầm tím ở yếm, mào; xuất hiện nhiều dịch nhớt đục ở xoang mũi và miệng; niêm mạc hầu, họng, khí quản xuất huyết, viêm và phủ màng giả fibrin 

Đường tiêu hóa là nơi tập trung nhiều bệnh tích điển hình: 

• Niêm mạc dạ dày tuyến bị xuất huyết tại đỉnh của lỗ tuyến tiêu hóa, thậm chí xuất huyết thành dải ở trên và dưới khi bệnh trở nặng. 
• Xuất huyết ở dạ dày cơ dưới lớp sừng keratin.
• Ruột non xuất huyết, viêm cata  giai đoạn đầu. Trong giai đoạn tiếp theo các hạch lympho ở ngã ba manh tràng viêm loét, loét hình cúc áo nặng. 
• Xuất hiện các điểm hoại tử màu vàng nhạt ở gan. 
• Buồng trứng xuất huyết thành vệt, đám. 
• Não, khoang ngực bị viêm, xuất huyết. 

Chẩn đoán

Chẩn đoán bệnh Newcastle ở gà rất quan trọng, giúp bà con xác định bệnh và đưa ra biện pháp phòng, điều trị tốt nhất. Một số phương pháp chẩn đoán bệnh phổ biến gồm: 

• Chẩn đoán dựa vào triệu chứng lâm sàng, bệnh tích đặc trưng.
• Sử dụng các phản ứng huyết thanh học như phản ứng HA, HI, trung hòa để chẩn đoán bệnh gà rù. 
• Kết quả chẩn đoán bệnh Newcastle cho kết quả nhanh nhất khi chẩn đoán bằng phản ứng kháng thể huỳnh quang. 

Cách điều trị

Thông thường, bệnh Newcastle do virus nên gà sẽ bị sốt cao, do vậy càn phải hạ sốt. Xem khuyến cáo từ bác sĩ với hình ảnh dưới đây:

 

Biện pháp phòng ngừa

Bệnh Newcastle có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi gà, lây lan nhanh, tỷ lệ chết cao nên bà con cần có biện pháp phòng ngừa hiệu quả giúp đàn gà luôn khỏe mạnh. 

Vệ sinh trang trại

• Khử trùng, vệ sinh, sát trùng chuồng trại và dụng cụ chăn nuôi thường xuyên. Có thể sử dụng vôi bột hoặc các loại thuốc sát trùng chuyên dụng để tạo hàng rào phòng bệnh tốt nhất. 
• Kết hợp chất độn chuồng với men vi sinh để hút ẩm, hạn chế độc thải ra từ quá trình phân hủy phân gà, ức chế mầm bệnh. 
• Đảm bảo máng ăn, máng uống của gà sạch sẽ, vệ sinh. 
• Kiểm soát chuồng trại, ngăn gà tiếp xúc với mầm bệnh và tuân thủ các quy định về vệ sinh chuồng, vệ sinh phương tiện vận chuyển. 
• Với các trang trại gà lớn, khi nhập gà về nên cách ly, theo dõi 10 ngày trước khi nhập chung đàn. 

Sử dụng vaccine Newcastle

• Tiêm phòng vaccine Newcastle đầy đủ theo quy trình. 
• Hiện nay, vaccine nhược độc là loại phổ biến nhất ở nước ta với nhiều ưu điểm và dễ sử dụng, có thể cho uống, nhỏ mắt, nhỏ mũi đều được. 
• Thời gian sử dụng vaccine phòng bệnh Newcastle cần được thực hiện từ sớm (5-10 ngày tuổi tùy). Sau khoảng 10-14 ngày sau, nhắc lại vacxin để nâng cao hiệu quả phòng bệnh.

 

Sử dụng thuốc bổ trợ cho gà

Để hạn chế yếu tố stress, nóng bức giúp gà lớn nhanh, tăng sức đề kháng, giảm tỷ lệ nhiễm bệnh thì bà con nên dùng các loại thuốc bổ cho gà như: Vitamin C, A, D, E, K, thuốc bổ thận Lesthionin, điện giải B Complex,… 

Ngoài ra, bà con có thể đến các tiệm thú y uy tín để được tư vấn và lựa chọn đúng loại thuốc bổ phù hợp với quy mô, số lượng gà đang nuôi. 

Trên đây là một số thông tin về bệnh Newcastle ở gà. Việc biết được nguyên nhân, triệu chứng, bệnh tích sẽ giúp bà con nhanh chóng tìm ra giải pháp điều trị và phòng ngừa hiệu quả nhất. 

Bài viết được tổng hợp ý kiến từ các chuyên gia bác sĩ thú y tại Siêu thị thiết bị chăn nuôi thú y