Gà tre Tân Châu: nguồn gốc, đặc điểm và kỹ thuật nuôi

Có nhiều loại gà cảnh khác nhau về chủng loại và xuất xứ, tuy nhiên, người yêu thích gà cảnh thường ưa chuộng gà tre Tân Châu vì đây là một giống gà thuần chủng Việt Nam có hình dáng nhỏ nhắn, dễ nuôi và ít bị bệnh. Những người chơi gà tre mê chúng vì chúng có nhiều màu sắc và tiếng gáy nhẹ nhàng. Điểm đặc biệt của gà tre là chúng chỉ gáy đúng vào khoảng 3 giờ sáng, sau đó cứ mỗi giờ lại gáy vài phút liên tục.

Nguồn gốc của Gà tre Tân Châu

Gà tre Tân Châu, một giống gà tre nhỏ có nguồn gốc từ vùng rừng núi An Giang, đã trở thành một loại gà cảnh phổ biến và được ưa chuộng. Ban đầu, giống gà này được những cư dân mới của vùng và dân Tân Châu nói riêng nuôi dưỡng. Tân Châu là địa phương đầu tiên phát triển giống gà cảnh này. Sau đó, giới chơi gà cảnh Long Xuyên cũng tham gia nuôi dưỡng, lai tạo và phát triển giống gà tre Tân Châu để thuần chủng. Vì có nhiều đặc điểm độc đáo so với các giống gà tre khác, giới chơi gà cảnh An Giang đã thêm địa danh Tân Châu vào tên gọi để phân biệt với các giống gà tre nhỏ khác.

Khi bộ chuẩn của gà tre đã được xác định, giới chơi gà tre cảnh Tân Châu đã bắt đầu phân loại và thú chơi gà tre đã trở thành một hoạt động có quy tắc. Giới chơi gà tre được chia thành hai trường phái chính: gà tre Tân Châu chân vừa và gà tre Tân Châu chân ngắn. Trong hai trường phái này, tiếp tục chia thành ba nhóm: nhóm chơi gà chuẩn có thể tham gia thi đấu, nhóm trung lưu chơi gà có hình dáng đẹp và nhóm bình dân chỉ quan tâm đến việc ngắm nhìn gà tre Tân Châu và nghe tiếng gáy của chúng.

Gà tre Tân Châu có hình dáng gần giống gà rừng nhỏ con, thấp, và trọng lượng tối đa của chúng chỉ khoảng 700-800g đối với con trống và 600-700g đối với con mái. Mặc dù nhỏ con, nhưng giá trị của gà tre Tân Châu trên thị trường khá cao nhờ những đặc điểm độc đáo của chúng trong việc nuôi làm cảnh.

Nuôi gà tre không khó, có thể tận dụng các không gian trống trong nhà như góc sân, mái hiên… Chỉ cần xây dựng một chuồng nhỏ bằng lưới thép mắt cáo với chiều dài 1,5m và chiều rộng khoảng 1m, chia thành các ngăn và có lót ổ rơm để gà mái đẻ, ta đã có thể nuôi một đàn gà tre Tân Châu với một số lượng từ vài con đến khoảng 7 con.

Chơi gà tre không chỉ là niềm vui nuôi vật cảnh trong những nơi có mảnh vườn rộng để thả gà, mà ngay cả ở những thành phố đông đúc, hoạt động chơi gà tre cũng rất sôi nổi. Khi sống trong môi trường chật hẹp, con người càng khát khao những trải nghiệm gắn liền với thiên nhiên, mang lại cảm giác thư thái.

Những đặc điểm của gà tre Tân Châu chuẩn giống

Chuẩn mực của gà tre Tân Châu là những tiêu chí nổi bật so với nhiều giống gà khác. Chiều cao chân của gà tre Tân Châu phải nằm trong khoảng từ 4,5cm đến 3,2cm. Lông bờm cổ không được quá dài hoặc quá ngắn. Lông phần lưng phải vừa phải, không có đốt lông bị đứt, và tổng thể lông phải đều và cân đối.

Trọng lượng cơ thể của gà tre Tân Châu phải nằm trong khoảng từ 7,5 lạng trở xuống.

Có hai yếu tố quan trọng: đầu tiên là đôi chân, được gọi là “chân vuông” bởi người nuôi. Thứ hai là hình dáng của con gà, với sự cân đối và đuôi giống như đuôi tôm. Đây là tiêu chuẩn được lấy từ những thế hệ trước đó. Vì khi có đuôi tôm, khi nhìn con gà từ một góc nhìn thứ ba, tức là từ trên xuống, ta sẽ thấy con gà đều từ trên xuống dưới và từ từ thắt lại.

Còn những con gà có đuôi như bánh lái, khi nhìn ở phần trên thì sẽ rộng hơn. Khi đến phần hậu, nó sẽ siết chặt lại và con gà sẽ bị thắt. Vì vậy, những người nuôi gà tre Tân Châu từ thế hệ trước đến nay luôn lấy tiêu chuẩn đó làm chuẩn mực cho việc nuôi gà.

Cách lựa chọn gà tre Tân Châu đạt chuẩn

Nuôi gà tre Tân Châu tương đối dễ dàng so với các loại chim hoặc cá cảnh khác, vì không đòi hỏi quá nhiều công sức trong việc chăm sóc. Tuy nhiên, để có một chú gà tre đẹp mắt và đáng chơi, người nuôi cũng cần đầu tư thời gian khá nhiều.

Có nhiều cách để lựa chọn một cặp gà tre Tân Châu trống đẹp (bao gồm con trống và con mái). Người chơi có thể mua lại hoặc trao đổi với những người nuôi gà khác, hoặc tự nuôi và ấp trứng để chọn ra những con tốt nhất để chơi và làm giống. Người đam mê gà thường thích phương pháp thứ hai, vì họ muốn tự tay nuôi dưỡng và chăm sóc những chú gà theo sở thích ngay từ khi chúng mới nở. Khi chọn gà tre Tân Châu làm gà cảnh, người chơi thường chọn những con có kích thước nhỏ giống gà rừng, trọng lượng khoảng từ 600-800g đối với trống và 500-700g đối với mái. Con gà tre càng nhỏ thì càng có giá trị cao, và giá trị của gà tre Tân Châu xuất phát từ những đặc điểm độc đáo của giống gà này.

Như các giống gà khác, bộ lông của con trống gà tre Tân Châu có thể có nhiều màu sắc khác nhau, nhưng phổ biến nhất là màu điều (tía), chuối, bạch nhạn, khét, bông, và một số màu khác như ô đen tuyền hay ngũ sắc thì ít gặp. Tuy nhiên, đặc điểm độc đáo của gà tre Tân Châu là con trống thường có vẻ ngoài nghịch ngợm, cánh hơi sệ và thường nghiêng, tạo nên một vẻ ngoài độc đáo và thu hút.

Con trống thường được chọn làm gà cảnh do dáng vẻ uy nghi của chúng. Một con gà tre trống đẹp cần phải có nhiều điểm đáng chú ý như đầu nhỏ gọn, hai mặt nhỏ và lanh lợi, thân hình thẳng, lông cổ phủ lưng, cánh hơi xệ dài và chấm chân, phao câu lớn và gắn liền với thân, chân ngắn và vuông, lông đuôi cong và rộng mở một cách đều đặn khoảng 45 độ.

Các đặc điểm chủ yếu để chọn gà trống

• Tính khí: Thân thiện với con người, không hung hãn, nhưng có tính hiếu chiến khi gặp nhau.
• Đầu: Đầu nhỏ gọn, có hai loại mồng là mồng dâu và mồng trích, mắt sáng lanh lợi, thường có râu, mỏ ngắn, hai tích nhỏ chiều dài không quá 1,5cm.
• Đuôi: Lông đuôi nhiều, phân bố thành nhiều lớp, ít nhất là 3 lớp, đuôi dài, bản đuôi khá rộng, cong xuống mặt đất (phụng vỹ), hướng đuôi lệch không quá 45 độ so với phương ngang, lông đuôi không cao hơn đầu.
• Thân: Thân tương đối ngắn, ngực rộng, thịt hồng hào, hướng từ ức xuống chân dốc tối đa 45 độ so với phương ngang.
• Cánh: Cánh có khuynh hướng khuỳnh ra, dài không quá thân, cánh che ít nhất 2/3 cẳng chân tính từ trên xuống (trạng thái bình thường của gà trưởng thành).
• Chân: Chân hơi vuông, vảy đều đặn, độ cao vừa, chiều dài cẳng chân ngắn hơn chiều dài xương đùi (tỷ lệ 6:10 – 8:10), không chấp nhận những con dưới hoặc trên tỷ lệ này. Có 4 ngón chân, 3 ngón phía trước dài và 1 ngón phía sau ngắn, tạo thành tư thế đứng vững chắc. Chấp nhận mọi màu chân.
• Lông: Mịn màng, bóng, che phủ toàn bộ cơ thể, chia làm 3 phần:
• Lông thân: mịn, dày, ôm sát cơ thể.
• Lông cổ: dày, mềm, mịn, phủ từ ót đến một phần lưng.
• Lông đuôi: mềm mịn, xoè ra đều, dài gần chạm đất hoặc chạm tới đất. Chấp nhận mọi màu lông, nhưng thông thường nhất là chuối, điều, khét và nhạn.

Không nên chọn gà trống có các khuyết điểm sau:

• Thân quá ngắn và cong hướng lên.
• Đuôi cao hơn 45 độ so với mặt đất.
• Ít lông trên thân, ít lông cổ, lông đuôi ngắn.
• Chân ngắn dưới tỷ lệ 6:10 so với xương đùi.
• Chân có nhiều hơn 4 ngón, cẳng chân quá nhỏ.
• Đuôi rộng hơn chiều ngang thân (bao gồm cả cánh).
• Mồng lệch.
• Mắt lồi.
• Chân có lông.

Các đặc điểm chủ yếu để chọn gà mái

Gà mái Tân Châu có các đặc điểm sau đây, ngoài các đặc tính cơ bản của loài gà mái:

• Lông: Màu lông ít đa dạng so với gà trống, lông mềm mại, lông đuôi không phát triển.
• Mồng và tích gà: Phát triển ít.
• Đuôi: Hơi cong lên (không phụng vỹ), lệch so với phương ngang từ 20-30 độ, ít lớp hơn gà trống, thường có 2 lớp đuôi, đuôi ngắn hơn gà trống.
• Thân: Thân tròn trĩnh, hướng từ ức tới chân lệch không quá 30 độ so với phương ngang. Cánh ôm sát thân.
• Khả năng sinh đẻ: Mỗi lứa đẻ trung bình từ 8-10 trứng, khả năng ấp và nuôi con tốt.

Không nên chọn gà mái có các khuyết điểm sau:

• Lông không bóng mượt, lông xù không ôm sát thân.
• Gà mái đẻ không đều (hơn 3 ngày 1 trứng), không tốt trong việc ấp và nuôi con.
• Đuôi xụ.
• Chân quá ngắn, cánh chạm đất.
• Vẩy chân sần sùi.

Nuôi gà tre Tân Châu sinh sản và lai tạo giống

Nuôi gà tre Tân Châu sinh sản

Việc nuôi gà tre sinh sản và lai tạo giống có những yếu tố quan trọng cần được lưu ý.

Trước tiên, để tránh xung đột và hỗn loạn, gà tre không nên được nuôi chung. Thường mỗi trống chỉ nên đá gà một lần trong một ngày, hoặc có thể là hai ngày một lần tuỳ thuộc vào sức khỏe của trống. Mỗi lứa mái gà tre thường đẻ từ 10 đến 12 trứng, có khi là một trứng sau hai ba ngày.

Để hỗ trợ quá trình đẻ trứng, dinh dưỡng của mái gà cũng rất quan trọng. Cần bổ sung vitamin và các nguồn thức ăn phù hợp như rau xanh và vỏ trứng. Vỏ trứng chứa canxi, giúp mái gà đẻ ra những quả trứng chắc chắn hơn. Sâu dế cũng được sử dụng để cung cấp dinh dưỡng và tăng cường sức khỏe cho mái gà, tăng khả năng đẻ trứng.

Đối với thức ăn thông thường, có thể sử dụng lúa gạo tấm tương tự như cho gà thịt. Tuy nhiên, để gà tre phát triển tốt và đẹp, cần bổ sung nhiều dưỡng chất thiết yếu như sâu dế, rau xanh và các thực phẩm chức năng.

Đối với sâu dế và dạng thức ăn bổ sung như vậy, nên cho gà ăn hai lần mỗi tuần để tránh tác động nhiệt đới. Điều này có nghĩa là mỗi con gà chỉ nên được ăn khoảng tám đến mười con. Ngoài ra, có thể sử dụng các loại vitamin để kích thích sự mượt mà của lông hoặc thuốc úm gà con.

Sau khi chọn được giống gà tre tốt, việc lai tạo để duy trì và nâng cao chất lượng giống không phải là điều đơn giản. Qua nhiều thế hệ lai tạo, gà con sẽ không còn mang nhiều đặc tính quý hiếm của gà bố mẹ. Để duy trì những đặc tính tốt, người chơi phải cho các con cùng lứa lai với nhau. Tuy nhiên, điều này có thể dẫn đến gà con có nhiều dị tật và sức khỏe kém. Tuy nhiên, trong số đó cũng có một số con khỏe mạnh, mang đầy đủ các đặc tính của gà bố mẹ. Thông thường, cần lựa chọn khoảng 40-50 con để tìm ra một cặp gà ưng ý để làm giống.

Thức ăn cho gà tre Tân Châu

Thức ăn cho gà tre Tân Châu cần được cân nhắc và điều chỉnh phù hợp:

• Gà con: Gà con được cho ăn tấm gạo, cám, rau xanh băm nhỏ và một ít mồi tươi băm nhỏ.
• Gà từ 3 tháng tuổi trở lên: Bổ sung gạo lứt, lúa và không cần băm nhỏ mồi tươi nữa. Đặc biệt, khi gà mái bắt đầu có mặt đỏ tươi và trong giai đoạn thay lông, cần bổ sung canxi bằng cách giã nát vỏ trứng và xay nhuyễn vỏ sò, ốc để trộn vào thức ăn cho gà mái. Ngoài ra, có thể cho gà mái ăn mồi tươi như cá biển và thịt. Điều này giúp gà con phát triển khỏe mạnh và đồng thời giữ gà mái có đủ sức lực. Khi gà mái ấp trứng, cần đảm bảo cung cấp đầy đủ thức ăn để tránh tình trạng suy yếu, đảm bảo sự bền vững của mái.

Đối với gà trống trong giai đoạn thay lông, cần cho gà ăn nhiều mồi tươi hơn, đặc biệt là thịt lợn có nạc ít mỡ nhiều. Mỗi ngày cho gà ăn khoảng 3 miếng nhỏ. Tuy nhiên, không nên cho gà ăn quá nhiều để tránh ảnh hưởng đến hệ tiêu hoá. Nên tránh cho gà ăn thức ăn chứa quá nhiều bột mỳ hoặc cám tổng hợp, vì điều này có thể làm cho lông của gà trở nên giòn và dễ gãy. Một số người chơi có thói quen giữ cho gà nhanh chóng thay lông bằng cách cho gà nhịn khát trong một ngày và nhịn ăn trong ngày tiếp theo.

Hành động này được lặp lại từ 3 đến 5 lần để gà rụng lông một lượt thay vì từ từ. Tuy nhiên, phương pháp này không nên được áp dụng, vì nó tạo áp lực cho gà và có thể làm hỏng bộ lông. Tốt hơn hết, để gà tự nhiên rụng lông mà không cần can thiệp.

Chăm sóc và phòng trị bệnh cho gà tre Tân Châu

Chăm sóc và vệ sinh

Hằng ngày, sau khi chăm sóc ăn uống, gà cần được tắm bằng xà phòng thơm để giữ lông sạch và bóng mượt. Sử dụng máy sấy tóc để khô nhanh cho gà sau khi tắm. Sau đó, cho gà ra ngoài nắng để hấp thụ vitamin D. Sử dụng rượu xịt để làm cho lông bóng và giảm tình trạng mạt lông. Điều này quan trọng vì trong quá trình mọc lông, nếu gà bị cắn thì lông sẽ mau khô.

Lựa chọn gà mái để giữ cho gà có gốc giống tốt

Khi lựa chọn gà mái, chú ý đến màu sắc, độ dày và kiểu chân. Chân nên có độ cao phù hợp để khi ghép với gà trống, chân của con gà con sinh ra sẽ vừa vặn. Gà mái cần có vòng vòng tốt để đảm bảo con gà con sinh ra cũng tốt.

Phòng bệnh cho gà tre Tân Châu

• Bệnh cầu trùng: Gà bị ủ rũ, xù lông, chậm chạp, phân đỏ hoặc sáp, có thể có máu. Ruột sưng to, có dịch nhầy và máu trong đường tiêu hoá. Để phòng bệnh, cho gà uống 1g anticoc hoặc 1ml baycoc trong 1 lít nước (uống trong 3 ngày). Để trị bệnh, tăng liều lượng lên gấp đôi.
• Bệnh thương hàn: Gà bị ủ rũ, phân trắng loãng, có mùi hôi thối. Sản lượng trứng giảm, trứng méo mó, mào tái hoặc teo. Để phòng bệnh, cho gà uống 50-80mg oxytetracylin/gà/ngày trong 5 ngày. Cũng có thể sử dụng chloramphenical trong 2-3 ngày. Để trị bệnh, tăng liều lượng lên gấp đôi.
• Bệnh dịch tả: Bệnh có hai thể, cấp tính và mãn tính. Gà bị rụng cổ, ngoẹo đầu, ủ rũ, mê man bất tỉnh, khó thở, thở nhanh, hắt hơi. Phân có màu xanh, trắng, cơ thể căng đầy hơi. Mỏ và mào có màu tím xanh. Để phòng bệnh, cần sử dụng vắc-xin. Để trị bệnh, sử dụng các thuốc tăng sức đề kháng như vitamix, vit-plus.
• Bệnh Gumboro: Bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus gây ra. Gà mắc bệnh thường từ 4-8 tuần tuổi. Triệu chứng bao gồm phân loãng ban đầu, sau đó chuyển thành phân nâu. Gà sẽ mất cân nhanh chóng và run rẩy.

Hiện nay, gà tre Tân Châu đang trở thành một xu hướng phổ biến đối với những người chơi gà, đặc biệt là trong lĩnh vực gà đá. Với sự tăng cầu, nguồn cung gà tre Tân Châu đã được mở rộng và đa dạng hơn so với trước đây.

Thiết bị Chăn nuôi Thái Bình Dương đã chia sẻ và cập nhật những thông tin chính xác và chất lượng nhất về gà tre Tân Châu, nhằm cung cấp thông tin hữu ích cho bà con. Chúng tôi xin chân thành cảm ơn.